Niedobór kolagenu – objawy, przyczyny, skutki

17.06.2024
Data aktualizacji: 02.04.2025
Tak nas natura stworzyła, że zapewniła nam naturalną i efektywną produkcję kolagenu tylko do 25. roku życia – potem „radź sobie sam”. Masz dwa wyjścia: możesz spowolnić ten proces lub go… przyspieszyć (tak, nawet nieświadomie).

Czy widzisz objawy niedoboru kolagenu u siebie? Wspólnie z magister farmacji Zofią Winczewską wytłumaczymy Ci, na co zwrócić uwagę i jak wcisnąć kolagenowy hamulec.

Autor
Nina Wawryszuk
Redaktor naczelna, trenerka personalna
Konsultacja merytoryczna
Zofia Winczewska
Magister farmacji

Niedobór kolagenu – objawy

Objawy niedoboru kolagenu ujawniające się po 25. roku życia to: zmarszczki i linie mimiczne na twarzy, utrata jędrności i elastyczności skóry, większa widoczność cellulitu,  bóle stawów i mięśni, wolniejsza regeneracja, osłabienie paznokci i włosów.

Niedobór kolagenu oznacza jego zaburzoną syntezę (wytwarzanie) w organizmie. Około 25. roku życia naturalna produkcja kolagenu zaczyna się zmniejszać, włókna kolagenowe robią się coraz rzadsze, co wpływa m.in. na utratę napięcia i elastyczności skóry. Ponadto zmniejsza się również synteza elastyny, kwasu hialuronowego i siarczanu glukozaminy, co również wpływa na pojawienie się wyżej wymienionych objawów w skórze czy stawach. Rocznie ubywa Ci 1–1,5% kolagenu, a u kobiet proces ten przyspiesza po menopauzie.

Zmarszczki i linie mimiczne

Kolagen powstaje w specjalnych komórkach – fibroblastach zlokalizowanych m.in. w skórze. Wraz z wiekiem gdy maleje produkcja włókien kolagenowych, stają się one rzadsze, słabsze, a w końcu rozpadają się, co wpływa na „złamanie się” struktury skóry i pojawienie się zmarszczek oraz linii mimicznych na twarzy, a szyi mogą pojawić się poziome linie tzw. obręcze Wenus. Ponadto ubytki kolagenu widać na ciele – skóra na ramionach i udach wiotczeje, a cellulit może być bardziej widoczny.

Osłabienie włosów i paznokci

Kolagen to białko strukturalne, które buduje m.in. włosy i paznokcie. Gdy w organizmie jest za mało kolagenu, może to objawiać się osłabieniem oraz pogorszeniem wyglądu włosów i paznokci. Najczęściej możesz dostrzec przesuszenie, łamliwość włosów, kruchość paznokcia i jego spowolniony wzrost. Pamiętaj, że wypadanie włosów i ich osłabienie mogą być objawem niedoboru żelaza.

Ból stawów i mięśni

Kolagen to także białko budujące stawy i mięśnie, więc gdy jest go za mało, może to objawiać się bólem stawów i mięśni, ograniczeniem mobilności stawów, problemami z poruszaniem i chorobami stawów. Ponadto, przy niedoborze kolagenu regeneracja mięśni po wysiłku może być wydłużona.

Metaanaliza badań z 2018 r. wykazała, że suplementacja kolagenu może skutecznie redukować objawy zwyrodnieniowego zapalenia stawów. Choć nadal potrzeba więcej badań wyniki są obiecujące.

Zofia Winczewska
Magister farmacji

Schorzenia jelit

Jelita mają szczelne połączenia, które pomagają wchłaniać składniki odżywcze. Zaburzenia integralności bariery jelitowej są powiązane z niedoborem kolagenu. Nieszczelne jelita oznaczają, że niepożądane cząsteczki mogą „prześlizgnąć się” przez szczelinę, powodując np. infekcje i stany zapalne. Kolagen odgrywa znaczącą rolę w naprawie ścian jelit, dlatego wystarczająca ilość tego białka w organizmie jest niezbędna do odbudowy uszkodzeń.

Jako ekspertka w dziedzinie immuno-odżywiania, zwłaszcza w kontekście poprawy zdrowia jelit, widzę duży potencjał w suplementacji, w skład której wchodzą peptydy kolagenowe. Rosnąca liczba badań naukowych podkreśla prebiotyczne działanie peptydów kolagenowych, które wspierając aktywność mikrobioty jelitowej, mogą poprawiać szczelność bariery jelitowej – zapobiegając w ten sposób przenikaniu toksyn i szkodliwych drobnoustrojów do organizmu oraz redukując stany zapalne.

Joanna Michalina Jurek
Doktor nauk biomedycznych

Przyczyny niedoboru kolagenu

Przyczyny niedoboru kolagenu:

  • wiek (po 25. roku życia maleje synteza kolagenu),
  • stres i zbyt mało snu,
  • stres oksydacyjny,
  • palenie papierosów,
  • nadmierne picie alkoholu,
  • narażenie na promieniowanie UV,
  • dieta obfita w wysokoprzetworzone produkty,
  • niedobory witamin i składników mineralnych,
  • niska aktywność fizyczna,
  • nieodpowiednie nawodnienie organizmu,
  • niektóre choroby.

Niektóre choroby autoimmunologiczne np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń i twardzina to choroby tkanki łącznej, o których wiadomo, że uszkadzają kolagen. Mutacje genetyczne również mogą uszkadzać kolagen. „Błędy” w budowie kolagenu skutkują chorobami takimi jak zespół Ehlersa-Danlosa i wrodzona łamliwość kości.

Skutki niedoboru kolagenu

Co się dzieje gdy brakuje kolagenu w organizmie? Skutki niedoboru kolagenu to: utrata jędrności i elastyczności skóry, pogłębianie się zmarszczek i linii mimicznych, większa widoczność cellulitu, pogorszenie funkcjonowania pracy stawów. Ponadto niedobór kolagenu wpływa na spowolnienie gojenia się skóry, dolegliwości układu pokarmowego (zaburzenia integralności jelit), pogorszenie stawu włosów i paznokci.

Niedobór kolagenu w stawach

Niedobór kolagenu w stawach powoduje, że zmniejsza się produkcja mazi stawowej, chrząstki ocierają się o siebie, a chrząstka stawowa ulega niszczeniu. Objawia się to bólem i sztywnością stawów, ograniczeniem mobilności, a czasem może to prowadzić do zwyrodnienia stawów lub innych chorób.

Jak uzupełnić niedobór kolagenu?

Aby uzupełnić niedobór kolagenu, należy unikać promieniowania UV i ograniczać stres oksydacyjny, dbać o różnorodną dietę bogatą w antyoksydanty (m.in. witaminę C, która wspiera syntezę kolagenu) oraz wyeliminować z diety wysokoprzetworzoną żywność. W uzupełnianiu kolagenu w organizmie pomocny może być kolagen suplement (czysty kolagen lub kolagen z innymi składnikami aktywnymi). Badania kliniczne sugerują, że stosowanie 2,5–10 g hydrolizowanego kolagenu zwiększa jego naturalną syntezę, poprawia nawilżenie i elastyczność skóry czy przynosi ulgę w niektórych schorzeniach stawów.

Warto również zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, czyli stosowanie kremów z filtrem, ale i regularne nawilżanie oraz masaże twarzy (np. rollerem lub kamieniem Gua-sha). Nie zapomnij o higienie ruchu regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie, pobudza wytwarzanie kolagenu i pozytywnie wpływa na samopoczucie.

Podsumowanie
  • Po około 25. roku życia zaczyna maleć produkcja kolagenu w organizmie. To naturalny proces związany ze starzeniem się.
  • Zmniejsza się także ilość elastyny,  kwasu hialuronowego i siarczanu glukozaminy, co wpływa na wygląd skóry, jak i funkcjonowanie stawów.
  • Objawy niedoboru kolagenu (a właściwie jego zaburzonej syntezy) są widoczne przede wszystkim na skórze – pojawiają się zmarszczki, linie mimiczne i skóra traci jędrność.
  • Niedobór kolagenu może wpływać na pogorszenie kondycji paznokci, włosów i stawów.
  • Aby spowolnić proces utraty kolagenu, poznaj czynniki niszczące kolagen i pamiętaj o holistycznym wsparciu organizmu, który powinien być dobrze odżywiony, aktywny i wyspany.
Bibliografia
  • Źródła
    1. Doessing S, Heinemeier KM, Holm L, Mackey AL, Schjerling P, Rennie M, Smith K, Reitelseder S, Kappelgaard AM, Rasmussen MH, Flyvbjerg A, Kjaer M. Growth hormone stimulates the collagen synthesis in human tendon and skeletal muscle without affecting myofibrillar protein synthesis. J Physiol. 2010 Jan 15;588(Pt 2):341-51. doi: 10.1113/jphysiol.2009.179325. Epub 2009 Nov 23. PMID: 19933753; PMCID: PMC2821728.
    2. Liang Y, Su W, Wang F. Skin Ageing: A Progressive, Multi-Factorial Condition Demanding an Integrated, Multilayer-Targeted Remedy. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2023 May 9;16:1215-1229. doi: 10.2147/CCID.S408765. PMID: 37192990; PMCID: PMC10182820.
    3. Lin P, Hua N, Hsu YC, Kan KW, Chen JH, Lin YH, Lin YH, Kuan CM. Oral Collagen Drink for Antiaging: Antioxidation, Facilitation of the Increase of Collagen Synthesis, and Improvement of Protein Folding and DNA Repair in Human Skin Fibroblasts. Oxid Med Cell Longev. 2020 May 11;2020:8031795. doi: 10.1155/2020/8031795. PMID: 32454944; PMCID: PMC7238338.
    4. Miller BF, Olesen JL, Hansen M, Døssing S, Crameri RM, Welling RJ, Langberg H, Flyvbjerg A, Kjaer M, Babraj JA, Smith K, Rennie MJ. Coordinated collagen and muscle protein synthesis in human patella tendon and quadriceps muscle after exercise. J Physiol. 2005 Sep 15;567(Pt 3):1021-33. doi: 10.1113/jphysiol.2005.093690. Epub 2005 Jul 7. PMID: 16002437; PMCID: PMC1474228.
    5. Ganceviciene R, Liakou AI, Theodoridis A, Makrantonaki E, Zouboulis CC. Skin anti-aging strategies. Dermatoendocrinol. 2012 Jul 1;4(3):308-19. doi: 10.4161/derm.22804. PMID: 23467476; PMCID: PMC3583892.
    6. Superti-Furga A, Steinmann B, Byers PH. Type III collagen deficiency. Lancet. 1989 Apr 22;1(8643):903-4. doi: 10.1016/s0140-6736(89)92899-7. PMID: 2564982.
    7. Type III collagen deficiency. Lancet. 1989 Jan 28;1(8631):197-8. PMID: 2563103.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Nina Wawryszuk
Specjalizuje się w treningu siłowym, suplementacji sportowej i psychosomatyce. Redaguje i tworzy artykuły w duchu EBM (Evidence-based medicine). Pracowała dla wielu znanych marek w branżach suplementów diety oraz sportowej. Współpracuje z gronem ekspertów od zdrowia – lekarzami, naukowcami, dietetykami, farmaceutami –  i nieustannie rozwija sieć kontaktów. Szkoli się m.in. w Centrum Szkoleń Sportowych i Warsztacie Nauki. Prywatnie dorzuca kilogramy na sztangę oraz pomaga sportowcom poprawiać swoje wyniki sportowe poprzez trening i suplementację.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 głosy
Article Rating
guest
2 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najwięcej głosów
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze
Marek

A czemu autorka nie zaleca po prostu jedzenia mięsa, szczególnie tego z wysoką zawartością tkanki łącznej?

Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 159 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa