Niedobór kolagenu – objawy, przyczyny, skutki
Czy widzisz objawy niedoboru kolagenu u siebie? Wspólnie z magister farmacji Zofią Winczewską wytłumaczymy Ci, na co zwrócić uwagę i jak wcisnąć kolagenowy hamulec.

Z tego artykułu dowiesz się...

Niedobór kolagenu – objawy
Objawy niedoboru kolagenu ujawniające się po 25. roku życia to: zmarszczki i linie mimiczne na twarzy, utrata jędrności i elastyczności skóry, większa widoczność cellulitu, bóle stawów i mięśni, wolniejsza regeneracja, osłabienie paznokci i włosów.
Niedobór kolagenu oznacza jego zaburzoną syntezę (wytwarzanie) w organizmie. Około 25. roku życia naturalna produkcja kolagenu zaczyna się zmniejszać, włókna kolagenowe robią się coraz rzadsze, co wpływa m.in. na utratę napięcia i elastyczności skóry. Ponadto zmniejsza się również synteza elastyny, kwasu hialuronowego i siarczanu glukozaminy, co również wpływa na pojawienie się wyżej wymienionych objawów w skórze czy stawach. Rocznie ubywa Ci 1–1,5% kolagenu, a u kobiet proces ten przyspiesza po menopauzie.


Zmarszczki i linie mimiczne
Kolagen powstaje w specjalnych komórkach – fibroblastach zlokalizowanych m.in. w skórze. Wraz z wiekiem gdy maleje produkcja włókien kolagenowych, stają się one rzadsze, słabsze, a w końcu rozpadają się, co wpływa na „złamanie się” struktury skóry i pojawienie się zmarszczek oraz linii mimicznych na twarzy, a szyi mogą pojawić się poziome linie tzw. obręcze Wenus. Ponadto ubytki kolagenu widać na ciele – skóra na ramionach i udach wiotczeje, a cellulit może być bardziej widoczny.
Osłabienie włosów i paznokci
Kolagen to białko strukturalne, które buduje m.in. włosy i paznokcie. Gdy w organizmie jest za mało kolagenu, może to objawiać się osłabieniem oraz pogorszeniem wyglądu włosów i paznokci. Najczęściej możesz dostrzec przesuszenie, łamliwość włosów, kruchość paznokcia i jego spowolniony wzrost. Pamiętaj, że wypadanie włosów i ich osłabienie mogą być objawem niedoboru żelaza.
Ból stawów i mięśni
Kolagen to także białko budujące stawy i mięśnie, więc gdy jest go za mało, może to objawiać się bólem stawów i mięśni, ograniczeniem mobilności stawów, problemami z poruszaniem i chorobami stawów. Ponadto, przy niedoborze kolagenu regeneracja mięśni po wysiłku może być wydłużona.
Metaanaliza badań z 2018 r. wykazała, że suplementacja kolagenu może skutecznie redukować objawy zwyrodnieniowego zapalenia stawów. Choć nadal potrzeba więcej badań wyniki są obiecujące.
Schorzenia jelit
Jelita mają szczelne połączenia, które pomagają wchłaniać składniki odżywcze. Zaburzenia integralności bariery jelitowej są powiązane z niedoborem kolagenu. Nieszczelne jelita oznaczają, że niepożądane cząsteczki mogą „prześlizgnąć się” przez szczelinę, powodując np. infekcje i stany zapalne. Kolagen odgrywa znaczącą rolę w naprawie ścian jelit, dlatego wystarczająca ilość tego białka w organizmie jest niezbędna do odbudowy uszkodzeń.
Jako ekspertka w dziedzinie immuno-odżywiania, zwłaszcza w kontekście poprawy zdrowia jelit, widzę duży potencjał w suplementacji, w skład której wchodzą peptydy kolagenowe. Rosnąca liczba badań naukowych podkreśla prebiotyczne działanie peptydów kolagenowych, które wspierając aktywność mikrobioty jelitowej, mogą poprawiać szczelność bariery jelitowej – zapobiegając w ten sposób przenikaniu toksyn i szkodliwych drobnoustrojów do organizmu oraz redukując stany zapalne.


Przyczyny niedoboru kolagenu
Przyczyny niedoboru kolagenu:
- wiek (po 25. roku życia maleje synteza kolagenu),
- stres i zbyt mało snu,
- stres oksydacyjny,
- palenie papierosów,
- nadmierne picie alkoholu,
- narażenie na promieniowanie UV,
- dieta obfita w wysokoprzetworzone produkty,
- niedobory witamin i składników mineralnych,
- niska aktywność fizyczna,
- nieodpowiednie nawodnienie organizmu,
- niektóre choroby.
Niektóre choroby autoimmunologiczne np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń i twardzina to choroby tkanki łącznej, o których wiadomo, że uszkadzają kolagen. Mutacje genetyczne również mogą uszkadzać kolagen. „Błędy” w budowie kolagenu skutkują chorobami takimi jak zespół Ehlersa-Danlosa i wrodzona łamliwość kości.
Skutki niedoboru kolagenu
Co się dzieje gdy brakuje kolagenu w organizmie? Skutki niedoboru kolagenu to: utrata jędrności i elastyczności skóry, pogłębianie się zmarszczek i linii mimicznych, większa widoczność cellulitu, pogorszenie funkcjonowania pracy stawów. Ponadto niedobór kolagenu wpływa na spowolnienie gojenia się skóry, dolegliwości układu pokarmowego (zaburzenia integralności jelit), pogorszenie stawu włosów i paznokci.
Niedobór kolagenu w stawach
Niedobór kolagenu w stawach powoduje, że zmniejsza się produkcja mazi stawowej, chrząstki ocierają się o siebie, a chrząstka stawowa ulega niszczeniu. Objawia się to bólem i sztywnością stawów, ograniczeniem mobilności, a czasem może to prowadzić do zwyrodnienia stawów lub innych chorób.


Jak uzupełnić niedobór kolagenu?
Aby uzupełnić niedobór kolagenu, należy unikać promieniowania UV i ograniczać stres oksydacyjny, dbać o różnorodną dietę bogatą w antyoksydanty (m.in. witaminę C, która wspiera syntezę kolagenu) oraz wyeliminować z diety wysokoprzetworzoną żywność. W uzupełnianiu kolagenu w organizmie pomocny może być kolagen suplement (czysty kolagen lub kolagen z innymi składnikami aktywnymi). Badania kliniczne sugerują, że stosowanie 2,5–10 g hydrolizowanego kolagenu zwiększa jego naturalną syntezę, poprawia nawilżenie i elastyczność skóry czy przynosi ulgę w niektórych schorzeniach stawów.


Warto również zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, czyli stosowanie kremów z filtrem, ale i regularne nawilżanie oraz masaże twarzy (np. rollerem lub kamieniem Gua-sha). Nie zapomnij o higienie ruchu – regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie, pobudza wytwarzanie kolagenu i pozytywnie wpływa na samopoczucie.
- Po około 25. roku życia zaczyna maleć produkcja kolagenu w organizmie. To naturalny proces związany ze starzeniem się.
- Zmniejsza się także ilość elastyny, kwasu hialuronowego i siarczanu glukozaminy, co wpływa na wygląd skóry, jak i funkcjonowanie stawów.
- Objawy niedoboru kolagenu (a właściwie jego zaburzonej syntezy) są widoczne przede wszystkim na skórze – pojawiają się zmarszczki, linie mimiczne i skóra traci jędrność.
- Niedobór kolagenu może wpływać na pogorszenie kondycji paznokci, włosów i stawów.
- Aby spowolnić proces utraty kolagenu, poznaj czynniki niszczące kolagen i pamiętaj o holistycznym wsparciu organizmu, który powinien być dobrze odżywiony, aktywny i wyspany.
-
Źródła
- Doessing S, Heinemeier KM, Holm L, Mackey AL, Schjerling P, Rennie M, Smith K, Reitelseder S, Kappelgaard AM, Rasmussen MH, Flyvbjerg A, Kjaer M. Growth hormone stimulates the collagen synthesis in human tendon and skeletal muscle without affecting myofibrillar protein synthesis. J Physiol. 2010 Jan 15;588(Pt 2):341-51. doi: 10.1113/jphysiol.2009.179325. Epub 2009 Nov 23. PMID: 19933753; PMCID: PMC2821728.
- Liang Y, Su W, Wang F. Skin Ageing: A Progressive, Multi-Factorial Condition Demanding an Integrated, Multilayer-Targeted Remedy. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2023 May 9;16:1215-1229. doi: 10.2147/CCID.S408765. PMID: 37192990; PMCID: PMC10182820.
- Lin P, Hua N, Hsu YC, Kan KW, Chen JH, Lin YH, Lin YH, Kuan CM. Oral Collagen Drink for Antiaging: Antioxidation, Facilitation of the Increase of Collagen Synthesis, and Improvement of Protein Folding and DNA Repair in Human Skin Fibroblasts. Oxid Med Cell Longev. 2020 May 11;2020:8031795. doi: 10.1155/2020/8031795. PMID: 32454944; PMCID: PMC7238338.
- Miller BF, Olesen JL, Hansen M, Døssing S, Crameri RM, Welling RJ, Langberg H, Flyvbjerg A, Kjaer M, Babraj JA, Smith K, Rennie MJ. Coordinated collagen and muscle protein synthesis in human patella tendon and quadriceps muscle after exercise. J Physiol. 2005 Sep 15;567(Pt 3):1021-33. doi: 10.1113/jphysiol.2005.093690. Epub 2005 Jul 7. PMID: 16002437; PMCID: PMC1474228.
- Ganceviciene R, Liakou AI, Theodoridis A, Makrantonaki E, Zouboulis CC. Skin anti-aging strategies. Dermatoendocrinol. 2012 Jul 1;4(3):308-19. doi: 10.4161/derm.22804. PMID: 23467476; PMCID: PMC3583892.
- Superti-Furga A, Steinmann B, Byers PH. Type III collagen deficiency. Lancet. 1989 Apr 22;1(8643):903-4. doi: 10.1016/s0140-6736(89)92899-7. PMID: 2564982.
- Type III collagen deficiency. Lancet. 1989 Jan 28;1(8631):197-8. PMID: 2563103.
od 159 zł
klientów
bezpieczeństwa
A czemu autorka nie zaleca po prostu jedzenia mięsa, szczególnie tego z wysoką zawartością tkanki łącznej?
Panie Marku, już wyjaśniam – dlatego, że: 1) takie mięso (np. czerwone – wołowe) nie jest zdrowe, jeśli jest spożywane w dużych ilościach (a chcąc dostarczyć sobie kolagenu z tego źródła, zakładam, że gościłoby na stole często); wiemy już dużo na temat wysokiej konsumpcji czerwonego mięsa a ryzykiem nowotworu (polecam np. tę publikację: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10670314/); 2) możemy za to jeść mięso białe, jak najbardziej, to świetne źródło białka, ale miejmy na uwadze, że kolagen z żywności nie przyswaja się tak efektywnie, jak hydrolizowany kolagen z suplementów diety (kolagen naturalny np. z mięsa ma dużą masę cząsteczkową, a peptydy z hydrolizowanego kolagenu małą masę, szybciej i skuteczniej przenikają barierę jelitową).