Kolagen dla sportowców – na mocniejsze stawy, ścięgna i więzadła

01.06.2024
Data aktualizacji: 29.08.2024
Kolagen dla sportowców to fajne uzupełnienie suplementowego stacka zaraz obok białeczka, kreatyny czy składników mineralnych.

Jeśli jesteś sportowcem, Twój organizm to maszyna, która pracuje na wysokich obrotach. Chcesz szybciej, więcej, mocniej – a Twoje stawy, mięśnie i kości muszą nadążać za ambicją.

Autor
Nina Wawryszuk
Redaktorka i trenerka personalna
Konsultacja merytoryczna
Zofia Winczewska
Magister farmacji

W czym pomaga kolagen dla sportowców?

Kolagen dla sportowców pomaga w produkcji mazi stawowej, która zmniejsza tarcie w stawach, odbudowuje tkankę chrzęstną i wpływa na jej elastyczności, odgrywa ważną rolę w utrzymaniu siły i wytrzymałości mięśni oraz nadaje kościom struktury. Wspiera również potreningową regenerację.

Brzmi, jakby kolagen miał być Twoim mocnym skrzydłowym w drużynie suplementów. I rzeczywiście – wszechstronność tego zawodnika we wspieraniu układu ruchu jest imponująca. Właściwości kolagenu sprawiają, że to m.in. dzięki niemu stawy pracują płynnie, bez bólu i ograniczeń, znosząc uderzenia czy tarcia.

Kolagen odgrywa także ważną rolę w utrzymaniu zdrowia ścięgien i zmniejszaniu potencjalnego ryzyka kontuzji. Ponadto wspiera syntezę białek mięśniowych, takich jak kreatyna i może stymulować wzrost mięśni po treningu.

Kolagen będzie pomocnym uzupełnieniem diety sportowców różnych dyscyplin – od biegania, przez kolarstwo czy trekking, aż po sporty drużynowe. Każda osoba aktywna fizycznie może skorzystać na suplementacji kolagenu.

A jak konkretnie wesprze organizm sportowca?

Kolagen dla sportowców na stawy

Suplement kolagen dla sportowców na stawy dostarcza organizmowi 19 aminokwasów niezbędnych do m.in. budowy, jak i prawidłowego funkcjonowania stawów. Odpowiednia ilość kolagenu wpływa na produkcję mazi stawowej, stymuluje aktywność komórek chrzęstnych i wspiera procesy ochronne w obrębie tkanki chrzęstnej.

„Za młodu” stawy są nawilżone, elastyczne, bardziej odporne na ścieranie i uszkodzenia oraz mają lepszą zdolność do regeneracji – znoszą naprawdę wiele. Kolagen nadaje stawom struktury i elastyczności.

Wraz z wiekiem tracimy zdolność do efektywnej syntezy kolagenu, co wpływa na degradację chrząstki stawowej i pojawienie się dolegliwości bólowych. Wysoka aktywność fizyczna także wpływa na szybsze zużycie układu ruchu.

Przegląd 12 badań klinicznych wykazał, że stosowanie 5–8 g hydrolizowanego kolagenu przez 3–6 miesięcy może zmniejszyć dolegliwości bólowe związane ze stawami u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, jak i u zdrowych osób. Doustna suplementacja hydrolizowanego kolagenu mobilizuje syntezę włókien kolagenowych w organizmie.

Kolagen na mięśnie

Kolagen jest ważnym składnikiem mięśni szkieletowych i wspiera syntezę białek mięśniowych. Odgrywa istotną rolę w utrzymaniu siły i wytrzymałości mięśni, a także wspomaga ich regenerację po wysiłku.

Doustne stosowanie hydrolizowanego kolagenu może zmniejszać uszkodzenia mięśni wywołane wysiłkiem fizycznym i poprawić zdolność regeneracji po wysiłku. Aktualne badania kliniczne wskazują, że suplementacja kolagenu ma pozytywny wpływ na wczesną fazę regeneracji mięśni dzięki poprawie integralności strukturalnej mięśni i macierzy zewnątrzkomórkowej podczas okresu treningowego lub poprzez przyspieszenie naprawy białek błonowych i cytoszkieletowych.
Marta Kaczorek
dietetyczka kliniczna i trenerka
Badanie kliniczne
W 12-tygodniowym badaniu grupa mężczyzn w wieku 65+ z sarkopenią (utrata masy mięśniowej związana z wiekiem) przyjmowała 15 gramów hydrolizowanego kolagenu, jednocześnie trenując siłowo. W porównaniu z mężczyznami, którzy ćwiczyli, ale nie przyjmowali kolagenu, zyskali oni znacznie więcej masy mięśniowej i siły. Sugeruje to, że kolagen może zapobiegać sarkopenii.

Kolagen na kości

Kolagen stanowi około 30% całkowitej masy kostnej. Nadaje kościom struktury, wpływa na ich gęstość i wzmacnia je. Umożliwia składnikom mineralnym, takim jak wapń i fosfor, wiązanie się z tkanką kostną, co oznacza, że odgrywa istotną rolę w regeneracji kości.

Peptydy kolagenowe z suplementów diety wykazują korzystny wpływ na wytrzymałość i gęstość mineralną kości, co może wspierać leczenie chorób osłabiających te struktury, np. osteoporozy.
Marta Kaczorek
dietetyczka kliniczna i trenerka

Badanie kliniczne z 2018 roku z udziałem 131 kobiet po menopauzie wykazało, że stosowanie 5 g hydrolizowanego kolagenu przez 12 miesięcy zwiększyło gęstość mineralną kości i poprawiło tzw. markery kostne, co wskazuje na zmniejszenie utraty kości i zwiększenie ich tworzenia.

Podobne wyniki osiągnięto w innym badaniu z udziałem kobiet z 2021 roku, w którym badane stosowały 5 g peptydów kolagenu przez 4 lata. Peptydy kolagenowe mogą pomóc w mineralizacji, która jest procesem wzmacniającym i utwardzającym kości.

Kolagen na ścięgna

Kolagen nadaje ścięgnom wytrzymałość i elastyczność. Zerwane ścięgno to bolesna i długo lecząca się kontuzja, podczas której kluczowa jest regeneracja i nienadużywanie uszkodzonej kończyny. Podczas rekonwalescencji organizm wysyła komórki produkujące kolagen (fibroblasty) do uszkodzonego miejsca. Następnie odbywa się miejscowa produkcja kolagenu potrzebna do regeneracji zerwanej tkanki. Proces ten może trwać kilka tygodni.

W 2023 roku w artykule opublikowanym w Journal of sport rehabilitation autorzy napisali, że aktualne dowody naukowe potwierdzają, że kolagen wraz z treningiem fizycznym ma znaczący wpływ na łagodzenie bólu, zwiększenie powierzchni przekroju poprzecznego i grubości ścięgien, ale może mieć niewielki lub żaden wpływ na sztywność ścięgien i mikronaczynia w porównaniu z samymi ćwiczeniami.

W 2023 roku na łamach Frontiers in Physiology opublikowano ciekawe wyniki badania z udziałem młodych angielskich piłkarek. Okazało się, że stosowanie 30 g kolagenu i 500 mg witaminy C przez 10 tygodni poprawiło sztywność więzadeł.

Nie badź sztywniakiem
Czy sztywność jest korzystna? Tak – pomyśl, że ścięgna są jak elastyczna taśma: im są sztywniejsze, tym trudniej je rozciągnąć i tym więcej energii mogą zmagazynować. Sztywniejsze ścięgna są związane np. z lepszą ekonomią biegu, ponieważ przetwarzają więcej energii z kroku na krok.

Kolagen na więzadła

Więzadła łączą kości z kośćmi w stawach, co zapewnia stabilność oraz prawidłową pracę stawów. Są zbudowane z włókien kolagenowych, co nadaje im wytrzymałość i elastyczność, są także bardziej odporne na rozciąganie niż inne typy tkanki łącznej.

Więzadła mogą ulec uszkodzeniu w różnym stopniu – od naderwania (niewielkie pęknięcia włókien kolagenowych) aż do poważnego zerwania wymagającego interwencji chirurgicznej. W procesie ich naprawy kluczowy jest m.in. kolagen, który odbudowuje uszkodzone tkanki.

Niektóre suplementy kolagenowe zawierają astaksantynę, koenzym Q10, witaminę E, witaminę C i środek sorbujący, które synergistycznie promują wchłanianie kolagenu, aktywując żywotność komórek i produkcję kolagenu, zapewniając jednocześnie wysoce skuteczne korzyści przeciwutleniające oraz przeciwstarzeniowe.
Marta Kaczorek
dietetyczka kliniczna i trenerka

Jaki kolagen dla sportowców wybrać?

Najlepszy kolagen dla sportowców to hydrolizowany kolagen rybi typu I, II i III w porcji 5-15 g dziennie. Doustna suplementacja przez minimum 12 tygodni może wspierać organizm sportowca i korzystnie wpływać na performance i regenerację.

Skąd to wiemy?

Sugerują tak badania kliniczne, które wykazały pozytywny wpływ suplementacji kolagenu na układ ruchu u osób z chorobami stawów, jak i bez nich.

Dlaczego hydrolizowany?

Proces hydrolizy rozbija cząsteczki kolagenu na małe peptydy, które efektywnie przenikają barierę jelitową i trafiają do krwiobiegu. Są o wiele lepiej przyswajalne niż kolagen naturalny z żywności.

Dlaczego kolagen rybi?

Kolagen rybi cechuje wysoka biodostępność i podobieństwo do kolagenu ludzkiego, co korzystnie wpływa na jego przyswajanie. Kolagen rybi dla sportowców to trafny wybór – dobrze dopasowany „zamiennik” kolagenu ludzkiego.

Dlaczego kolagen typu I, II i III?

To trzy najobficiej występujące typy kolagenu w organizmie. Typ I stanowi nawet 90% kolagenu w całym organizmie, występuje głównie w skórze, ścięgnach, więzadłach i kościach.

Kolagen typu II najliczniej występuje w chrząstce stawowej. Odpowiada za jej wytrzymałość, elastyczność, a także zdolność do wytrzymywania tarcia i nacisków podczas ruchu.

Kolagen typu III znajduje się w naczyniach krwionośnych, w tym tętnicach, mięśniach, organach wewnętrznych; często występuje razem z typem I kolagenu.

Dlaczego 5–15 g?

W badaniach klinicznych to najczęściej stosowane porcje dzienne kolagenu, które wykazywały pozytywny wpływ na funkcjonowanie stawów. Niższe porcje np. 2,5 g mogą zadziałać nieco wolniej.

Dlaczego 12 tygodni?

Tutaj również wskazówką są badania kliniczne – przez taki okres uczestnicy badań suplementowali kolagen i efekty stosowania były dla nich odczuwalne. Pamiętaj, że kolagen potrzebuje czasu, by zadziałać. Białka kolagenowe nie trafią prosto do stawów – organizm najpierw rozbija je na aminokwasy, a następnie dostarcza w najbardziej potrzebujące miejsca – być może w danym momencie będzie coś ważniejszego niż np. stawy czy mięśnie (np. regeneracja skóry po uszkodzeniu).

Kiedy najlepiej suplementować kolagen?

Kolagen najlepiej suplementować gdy zauważymy pierwsze objawy jego zaburzonej syntezy w organizmie (po ok. 25. roku życia) lub profilaktycznie w każdym wieku, gdy jesteśmy bardzo aktywni.

Badania kliniczne wykazują, że kolagen jest bezpieczny w stosowaniu, jego spożycie rzadko powoduje skutki uboczne i jest zazwyczaj dobrze tolerowany. Aby zminimalizować ryzyko skutków ubocznych, należy zwracać uwagę na:

  • pełny skład suplementu – zbędne cukry, barwniki i wzmacniacze smaku – out,
  • etykietę clean label i aktualne badania laboratoryjne potwierdzające wolność od zanieczyszczeń metalami ciężkimi i mikrobiologicznymi,
  • akość surowca – warto wybierać markowe kolageny takie jak Naticol, Verisol czy Collagen HM, które wyróżnia rygorystyczny proces pozyskiwania kolagenu i produkcji surowca.

Jak długo sportowcy powinni suplementować kolagen?

Sportowcy i wszyscy aktywni powinni suplementować kolagen przez minimum 3 miesiące. Kolagen potrzebuje czasu, aby zadziałać i uzupełnić jego deficyty w organizmie. Odbudowa stawów czy ścięgien trwa tygodniami, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość.

Podsumowanie
  • Kolagen to najpowszechniej występujące białko budulcowe w organizmie.
  • Kolagen ma znaczący wpływ na funkcjonowanie układu ruchu – pracę stawów i mięśni, gęstość mineralną kości i ich wytrzymałość oraz regenerację tkanek.
  • Stosowanie kolagenu może być pomocne dla sportowców i osób aktywnych fizycznie, szczególnie, że intensywny wysiłek fizyczny przyspiesza degradację kolagenu w organizmie.
  • Suplementacja kolagenu jest bezpieczna i zazwyczaj dobrze tolerowana.
  • W badaniach klinicznych wykazano pozytywny wpływ stosowania kolagenu na stawy, kości i mięśnie.
  • Zaleca się przyjmować hydrolizowany kolagen przez 3–6 miesięcy w porcji dziennej 5–15 g.
FAQ
  • Czy od kolagenu rosną mięśnie?

    Tak, kolagen bierze udział w produkcji białek odpowiedzialnych za wzrost mięśni, jednak aby do tego doszło, potrzebny jest odpowiednio ciężki bodziec w postaci treningu siłowego. Od samej suplementacji kolagenu nie rosną mięśnie.

  • Co na stawy dla sportowca?

    Aby zadbać o stawy, sportowcy powinni postawić na odżywczą dietę, nawodnienie i odpowiednią regenerację organizmu. Różnorodny jadłospis dostarcza sportowcom wszystkich niezbędnych mikroelementów. Pomocna jest także celowana suplementacja, dopasowana do indywidualnych potrzeb i uprawianej dyscypliny.

    Polecane suplementy, które mogą być pomocne na stawy to kolagen, chondroityna, glukozamina, kadzidłowiec, kwasy omega-3. Suplementy wspierają stawy, ale ich nie leczą, więc jeśli cierpisz na bóle i inne dolegliwości stawów, zgłoś się do lekarza.

  • Co jeść aby wzmocnić stawy?

    Aby stawy funkcjonowały prawidłowo jak najdłużej, należy jeść różnorodne produkty bogate w pełnowartościowe białko, kwasy omega-3, antyoksydanty oraz wszystkie witaminy i składniki mineralne. Należy unikać wysokoprzetworzonego jedzenia, cukrów i tłuszczów nasyconych.

    Często pojawiają się sugestie, że dieta kolagenowa jest dobra na stawy, jednak należy mieć na uwadze, że produkty bogate w kolagen takie jak wołowina, golonka czy salceson (i inne mięso zawierające duże ilości kolagenu) są uznawane za niezdrowe co codziennego spożywania i należy je jeść okazjonalnie.

Bibliografia
  • Źródła
    1. Bischof K. et al, Reduction in systemic muscle stress markers after exercise-induced muscle damage following concurrent training and supplementation with specific collagen peptides – a randomized controlled trial, Frontiers in Nutrition Vol 11 2024, https://doi.org/10.3389/fnut.2024.1384112
    2. Boldt KS, Olson BL, Thiele RM. Effects of Collagen and Exercise on Tendon Properties and Pain: A Critically Appraised Topic. J Sport Rehabil. 2023 Sep 27;32(8):938-941. doi: 10.1123/jsr.2023-0115. PMID: 37758259.
    3. König D, Oesser S, Scharla S, Zdzieblik D, Gollhofer A. Specific Collagen Peptides Improve Bone Mineral Density and Bone Markers in Postmenopausal Women-A Randomized Controlled Study. Nutrients. 2018 Jan 16;10(1):97. doi: 10.3390/nu10010097. PMID: 29337906; PMCID: PMC5793325.
    4. Lee J., et al, Collagen supplementation augments changes in patellar tendon properties in female soccer players, Front. Physiol., 26 January 2023, Sec. Exercise Physiology Volume 14 – 2023 | https://doi.org/10.3389/fphys.2023.1089971
    5. Lin, CR., Tsai, S.H.L., Huang, KY. et al. Analgesic efficacy of collagen peptide in knee osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Orthop Surg Res 18, 694 (2023). https://doi.org/10.1186/s13018-023-04182-wMartínez-Puig, D.; Costa-Larrión, E.; Rubio-Rodríguez, N.; Gálvez-Martín, P. Collagen Supplementation for Joint Health: The Link between Composition and Scientific Knowledge. Nutrients 2023, 15, 1332. https://doi.org/10.3390/nu15061332
    6. Liu SH, Yang RS, al-Shaikh R, Lane JM. Collagen in tendon, ligament, and bone healing. A current review. Clin Orthop Relat Res. 1995 Sep;(318):265-78. PMID: 7671527.
    7. Zdzieblik D, Oesser S, König D. Specific Bioactive Collagen Peptides in Osteopenia and Osteoporosis: Long-Term Observation in Postmenopausal Women. J Bone Metab. 2021 Aug;28(3):207-213. doi: 10.11005/jbm.2021.28.3.207. Epub 2021 Aug 31. PMID: 34520654; PMCID: PMC8441532.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Nina Wawryszuk
Specjalizuje się w treningu siłowym, suplementacji sportowej i psychosomatyce. Redaguje i tworzy artykuły w duchu EBM (Evidence-based medicine). Pracowała dla wielu znanych marek w branżach suplementów diety oraz sportowej. Współpracuje z gronem ekspertów od zdrowia – lekarzami, naukowcami, dietetykami, farmaceutami –  i nieustannie rozwija sieć kontaktów. Szkoli się m.in. w Centrum Szkoleń Sportowych i Warsztacie Nauki. Prywatnie dorzuca kilogramy na sztangę oraz pomaga sportowcom poprawiać swoje wyniki sportowe poprzez trening i suplementację.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 votes
Article Rating
guest
0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 119 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa