Olej MCT a wątroba – co musisz wiedzieć?

12.11.2024
Data aktualizacji: 18.08.2025
Olej MCT a wątroba – czy suplementacja popularnego oleju może przynieść korzyści?

Przejrzałam dotychczasowe badania naukowe i przygotowałam silnie skoncentrowaną oraz dobrze przyswajalną porcję wiedzy o oleju MCT i jego wpływie na wątrobę.

Autor
Ilona Krzak
Magister farmacji
Redakcja
Nina Wawryszuk
Redaktor naczelna

Olej MCT a wątroba – korzyści

Stosowanie oleju MCT może przynieść kilka korzyści dla zdrowia wątroby:

  • jest szybko metabolizowany i nie obciąża wątroby, jak inne tłuszcze,
  • obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi,
  • chroni wątrobę przed stłuszczeniem,
  • przyspiesza metabolizm i odciąża wątrobę,
  • zmniejsza insulinooporność,
  • poprawia zdolność organizmu do wchłaniania składników odżywczych,
  • wspiera utratę masy ciała.
Czym są MCT?
MCT (ang. medium-chain triglyceride – średniołańcuchowe trójglicerydy) to tłuszcze występujące w żywności, np. w oleju kokosowym. Są metabolizowane inaczej niż długołańcuchowe trójglicerydy (LCT). Trawią się szybciej i mogą bezpośrednio wchłaniać się do krwiobiegu).

Jak olej MCT wpływa na wątrobę?

Hepatocyty są głównymi komórkami miąższu wątroby, które kontrolują funkcje biochemiczne i metaboliczne wątroby, w tym metabolizm trójglicerydów (TG). TG to jeden ze składników tłuszczów. Wchodzą w skład tkanki tłuszczowej i stanowią magazyn energii dla organizmu.

Średniołańcuchowe trójglicerydy (MCT) są łatwo hydrolizowane (czyli rozbijane na mniejsze cząsteczki) przez różne lipazy w przewodzie pokarmowym człowieka i ich trawienie zaczyna się już w żołądku. W porównaniu do długołańcuchowych triglicerydów MCT nie przechodzą ponownej reestryfikacji w jelicie, tzn. nie są ponownie składane do trójglicerydów, lecz są bezpośrednio wiązane i transportowane z białkami we krwi. Stanowią szybkie i łatwo dostępne źródło energii, podobnie jak węglowodany. Szybki metabolizm (trawią się 5-8 raza szybciej, niż trójglicerydy długołańcuchowe) sprawia, że wątroba i tkanka tłuszczowa nie muszą syntetyzować tłuszczu i są odciążone.

Olej MCT może przynosić różne korzyści dla zdrowia wątroby w zależności od problemu zdrowotnego. Przyjrzyjmy się temu dokładniej.

Olej MCT a stłuszczeniowa choroba wątroby

W przypadku osób spożywających większe ilości alkoholu, osób z nadwagą, otyłych, cukrzycą typu 2, czy insulinoopornością istnieje duże ryzyko stłuszczenia wątroby. Organ ten zaczyna magazynować tłuszcz w swoich komórkach, prowadząc do autodestrukcji. Obecnie jedyną opcją leczenia jest postępowanie dietetyczne i tu pomocne są MCT.

Włączenie ich do diety:

  • przyspiesza metabolizm,
  • pozwala spalić kalorie i ułatwia redukcję tkanki tłuszczowej,
  • odciąża wątrobę.
Badania na gryzoniach
Badania na myszach wskazują, że spożywanie przez 12 tygodni oleju MCT zmniejsza stan zapalny i redukuje insulinooporność. W badaniu na szczurach wykazano potencjał oleju kokosowego typu virgin w leczeniu hiperlipidemii, dysfunkcji nerek i wątroby wywołanych hiperglikemią i stresem oksydacyjnym u szczurów chorych na cukrzycę.

Olej MCT a zaburzenia metaboliczne

Olej palmowy i kokosowy zawierają dużo antyoksydantów, takich jak: α-, β- i γ-karoteny. Wraz z witaminą E, która składa się głównie z tokoferoli i tokotrienoli, wykazują działanie silnie przeciwutleniające, stabilizując przy tym olej. Zarówno badania na zwierzętach, jak i z udziałem ludzi pokazują, że tokotrienole mogą obniżać poziom cholesterolu w osoczu, apolipoproteiny B, tromboksanu B2 i czynnika płytkowego IV, przez co wykazują działanie przeciwmiażdżycowe i przeciwkrzepliwe.

Skwalen, obecny w oleju palmowym, wykazuje działanie hamujące produkcję cholesterolu w wątrobie. Zatem umiarkowane stosowanie oleju palmowego prawdopodobnie będzie korzystne dla profili lipidowych krwi. Badania donoszą, że suplementacja MCT u myszy hamuje produkcję reaktywnych form tlenu (ROS) i poprawia funkcję serca.

Olej MCT a otyłość

Badanie wykazało, że suplementacja MCT stymuluje wydzielanie peptydu glukagonopodobny-1 (GLP-1). Związek ten hamuje apetyt i promuje metabolizm tłuszczów za pośrednictwem ośrodkowego układu nerwowego, co przyczynia się do spadku masy ciała. Otyłość może prowadzić do metabolicznej stłuszczeniowej choroby wątroby. Gdy masa ciała rośnie, w komórkach wątroby gromadzi się coraz więcej tłuszczu, co m.in. powoduje, że ten organ nie może prawidłowo pracować.

Olej MCT a zatrucia substancjami hepatotoksycznymi

Przedstawiono badanie, w którym po podaniu tetrachlorku węgla wywołano uszkodzenie wątroby u królików. Objawiało się to wzrostem transaminaz wątrobowych AST i ALT. Zaobserwowano, że podany zwierzętom olej kokosowy (200 ml/kg masy ciała) znacząco zmniejszył podwyższone poziomy alaninowej transaminazy (ALT), asparaginianowej transaminazy (AST) i alkalicznej fosfatazy (ALP) w surowicy w porównaniu z królikami w grupie kontrolnej. Badacze wysnuli wniosek, że ​​olej kokosowy jest skuteczny w walce z zatruciem. Wykazuje działanie hepatoprotekcyjne podobne do sylimaryny. W innym badaniu olej kokosowy typu virgin okazał się być odtrutką na parafenylenodiaminę.

Olej MCT a zaburzenia wchłaniania

MCT często stanowią jedyną opcję wchłaniania tłuszczu u pacjentów, których mechanizmy wchłaniania kwasów tłuszczowych są wadliwe. Gdy 40% całkowitej podaży tłuszczu zostanie zastąpione przez MCT, wchłanianie lipidów zwiększa się o około 10% w porównaniu z samymi długołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi. Zatem są idealnym rozwiązaniem dla pacjentów z zaburzeniami wchłaniania. Oleje te znajdą również zastosowanie u pacjentów z niewydolnością trzustki.

Jak stosować olej MCT na wątrobę?

Olej MCT należy stosować zgodnie ze wskazaniami producenta na opakowaniu. Zazwyczaj dawkowanie wynosi 60-100 ml / 3–7 łyżek lub 1-3 kapsułki. Warto wprowadzać suplement stopniowo i nie przekraczać porcji dziennej.

Dzienna porcja

Badania donoszą, że dzienna porcja oleju MCT dla dorosłych, przy której zauważono działanie na układ pokarmowy, wynosi 6 g dziennie. 12 tygodniowe badanie przeprowadzone na 78 ochotnikach, którzy spożywali 14 g MCT dziennie, pokazało, że utrata ich masy ciała była znacznie większa, niż w przypadku diety z trójglicerydami o długim łańcuchu.

W innym badaniu z udziałem ludzi spożywanie 18-24 g oleju MCT dziennie w celu utraty masy ciała, było skuteczniejsze niż w przypadku suplementacji oliwy z oliwek. Kolejne badanie pokazało, że suplementacja 18 g oleju MCT (podzielonego na 3 dawki) u osób starszych przez 3 miesiące, zdecydowanie poprawiła motorykę chodu tych osób. W innym badaniu pożywanie MCT przez młodych dorosłych poprawiło sprawność poznawczą po 2–3 tygodniach, przy minimalnej różnicy między grupami przyjmującymi 12 g i 18 g MCT dziennie.

Czas stosowania

Wszelkie badania prowadzone na zwierzętach oraz ludziach były prowadzone w czasie nie krótszym niż 2 tygodnie, co może być dla nas wskazówką.

Olej MCT, którym karmione były myszy, w ciągu 6 tygodni znacznie zmniejszył stłuszczenie wątroby i zredukował stan zapalny. Kolejne badanie przeprowadzone na szczurach pokazało, że MCT mogą zapewnić skuteczniejszą ochronę układu sercowo-naczyniowego szczurów z cukrzycą typu 2, karmionych dietą wysokotłuszczową, poprawiając profile lipidowe surowicy i zmniejszając całkowity cholesterol wątrobowy, w ciągu 8 tygodni. W innym badaniu 12 tygodniowa suplementacja MCT u myszy pozwoliła zmniejszyć insulinooporność i zredukować stan zapalny.

Jaki olej MCT wybrać?

Szukając suplementu z MCT, warto wybrać oleje nierafinowane. Poza MCT oleje zawierają również:

Zdecydowanie na prowadzenie wyłania się tutaj olej kokosowy – ma on najkorzystniejszy profil trójglicerydów średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych.

Olej MCT stanowi:

  • 67% oleju kokosowego – składa się z kwasów tłuszczowych, kwasu kaprylowego C-8:0 (8%), kwasu kaprynowego C-10:0 (7%), kwasu laurynowego C-12:0 (49%), kwasu mirystynowego C-14:0 (8%), kwasu palmitynowego C-16:0 (8%), kwasu stearynowego C-18:0 (2%), kwasu oleinowego C-18:1 (6%) i 2% kwasu linolowego C-18:2;
  • 50% oleju palmowego (zawiera 45–50% kwasu laurynowego, 3–5% kwasu kaprylowego, 3–4% kwasu kaprynowego i 0,1–0,5% kwasu kapronowego);
  • 4-12% tłuszczu w mleku krowim: kwas kapronowy (0,5–3,0%), kaprylowy (0,5–1,6%) i kaprynowy (1,5–3,5%), podczas gdy kwas laurynowy stanowi około 3–5%.
Ważne
Przechowuj olej MCT w szczelnie zamkniętym naczyniu, w chłodnym i zacienionym miejscu. Światło i wysoka temperatura powodują niszczenie zawartych w nim antyoksydantów, które hamują proces jełczenia. Utlenione składniki oleju mogą działać toksycznie na organizm.

Olej MCT – kto powinien zachować ostrożność?

W przypadku stosowania oleju MCT przede wszystkim ostrożność powinny zachować osoby z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, cukrzycy oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ nie ma wystarczających badań na temat stosowania olejów MCT w tym okresie. W związku ze wzmożonym wydzielaniem ciał ketonowych suplementację oleju MCT powinno się skonsultować z lekarzem.

Przy dawce 30 g MCT/ dzień pojawiają się już działania niepożądane:

  • biegunka,
  • ból brzucha,
  • nudności,
  • dyskomfort żołądkowy,
  • zawroty głowy,
  • mgła mózgowa.
Bibliografia
  • Źródła
    1. Ahmad B, Khan W, Haq TU, Ahmad S, Zahoor M, Alotaibi A, Ullah R. Beneficial effects of coconut oil (Cocos nucifera) on hematobiochemicl and histopathological markers in CCL4-intoxicated rabbits. Braz J Biol. 2022 Mar 16;84:e252555. doi: 10.1590/1519-6984.252555. PMID: 35293540.
    2. Ng YJ, Tham PE, Khoo KS, Cheng CK, Chew KW, Show PL. A comprehensive review on the techniques for coconut oil extraction and its application. Bioprocess Biosyst Eng. 2021 Sep;44(9):1807-1818. doi: 10.1007/s00449-021-02577-9. Epub 2021 May 19. PMID: 34009462; PMCID: PMC8132276.
    3. Edem DO. Palm oil: biochemical, physiological, nutritional, hematological, and toxicological aspects: a review. Plant Foods Hum Nutr. 2002 Fall;57(3-4):319-41. doi: 10.1023/a:1021828132707. PMID: 12602939.
    4. Hirabayashi T, Tanaka M, Matsumoto T, Maeshige N, Kondo H, Fujino H. Preventive effects of medium-chain triglycerides supplementation on the oxidative capacity in skeletal muscle under cachectic condition. Biomed Res. 2020;41(4):179-186. doi: 10.2220/biomedres.41.179. PMID: 32801267.
    5. Ezaki O, Abe S. Medium-chain triglycerides (8:0 and 10:0) increase muscle mass and function in frail older adults: a combined data analysis of clinical trials. Front Nutr. 2023 Dec 4;10:1284497. doi: 10.3389/fnut.2023.1284497. PMID: 38111605; PMCID: PMC10725933.
    6. Watanabe S, Tsujino S. Applications of Medium-Chain Triglycerides in Foods. Front Nutr. 2022 Jun 2;9:802805. doi: 10.3389/fnut.2022.802805. PMID: 35719157; PMCID: PMC9203050.
    7. Boateng L, Ansong R, Owusu WB, Steiner-Asiedu M. Coconut oil and palm oil’s role in nutrition, health and national development: A review. Ghana Med J. 2016 Sep;50(3):189-196. PMID: 27752194; PMCID: PMC5044790.
    8. Mourad S, Abdualkader AM, Li X, Jani S, Ceddia RB, Al Batran R. A high-fat diet supplemented with medium-chain triglycerides ameliorates hepatic steatosis by reducing ceramide and diacylglycerol accumulation in mice. Exp Physiol. 2024 Mar;109(3):350-364. doi: 10.1113/EP091545. Epub 2024 Jan 9. PMID: 38192209; PMCID: PMC10988743.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Ilona Krzak
Absolwentka Uniwesytetu Medycznego we Wrocławiu. Farmaceuta z zamiłowania. Pracuje w aptece ogólnodostępnej, gdzie realizuje się w opiece farmaceutycznej, szczególnie pod kątem astmy i cukrzycy. Interesuje się wpływem mikrobiomu na stan zdrowia oraz znaczeniem suplementacji w przebiegu chorób przewlekłych. Edukuje w mediach społecznościowych jako @pani_z_apteki. Jej misją jest dbanie o dobro pacjenta.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 głosy
Article Rating
guest
0 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najwięcej głosów
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze
Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 159 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa