Berberyna na cholesterol – czy pomaga?

02.01.2025
Data aktualizacji: 30.12.2024
Berberyna cieszy się rosnącą popularnością jako środek wspomagający odchudzanie oraz regulujący poziomu cukrów i lipidów we krwi. A berberyna na cholesterol? Co mówią badania o wpływie berberyny na lipidogram? Wyjaśnię to w tym artykule.
Autor
Katarzyna Kimel
Doktor nauk farmaceutycznych

Czy berberyna obniża cholesterol?

Tak, berberyna jest skuteczna w obniżaniu stężenia cholesterolu we krwi. Naukowcy wykazali, że jej stosowanie pozwala obniżyć całkowite stężenie cholesterolu, trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL nawet o 15–25%, jednocześnie nieznacznie zwiększając stężenie „dobrego” cholesterolu HDL.

Wyniki takie obserwowano w badaniu z udziałem 97 pacjentów z łagodną hipercholesterolemią przyjmującym 300 mg berberyny dziennie (49 osób) lub placebo (48 osób) w dwóch 3–miesięcznych kuracjach oddzielonych 8–tygodniową przerwą. Chociaż w trakcie przerwy pomiędzy kuracjami lipidogram wracał do poprzedniego poziomu, w okresie przyjmowania berberyny obserwowano istotny spadek stężenia cholesterolu we krwi.

W innym badaniu porównano skuteczność berberyny (500 mg dziennie) i leku hamującego wchłanianie cholesterolu – ezetimib w dawce 10 mg/dzień u 228 pacjentów z hipercholesterolemią pierwotną i nietolerancją statyn. W trakcie 6–miesięcznej kuracji zaobserwowano lepszą tolerancję berberyny oraz jej wyższą skuteczność w obniżaniu cholesterolu LDL, w porównaniu z lekiem syntetycznym.

Działanie obniżające cholesterol berberyny potwierdza także meta–analiza 11 randomizowanych badań klinicznych z łącznym udziałem 874 chińskich pacjentów. U uczestników ze zdiagnozowaną hipercholesterolemią i/lub cukrzycą typu 2 odnotowano statystycznie istotny spadek stężenia całkowitego cholesterolu, trójglicerydów i cholesterolu LDL we krwi. Poziom redukcji poziomu LDL w części badań odpowiadał wartościom, które zgodnie z literaturą mogą obniżyć ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca nawet o 30%. W meta–analizie nie odnotowano także żadnych istotnych działań niepożądanych.

Jak działa berberyna na cholesterol?

Mechanizm działania berberyny pozwalający na skuteczne obniżenie poziomu całkowitego cholesterolu oraz „złego” cholesterolu LDL wiąże się z jej wpływem na metabolizm energetyczny.

  • Berberyna aktywuje enzym AMPK pobudzając procesy kataboliczne (m.in. utlenianie kwasów tłuszczowych, lipolizę) oraz hamując zachodzące w wątrobie procesy anaboliczne, takie jak synteza kwasów tłuszczowych, cholesterolu i glukozy.
  • Jednocześnie, berberyna hamuje aktywność białka PCSK9 odpowiedzialnego za transport lipidów i w konsekwencji zwiększa wychwyt cholesterolu przez komórki wątroby, poprawiając wydajność procesu usuwania „złego” cholesterolu LDL z krwioobiegu.

Aktywność berberyny w zakresie profilaktyki miażdżycy i chorób układu sercowo–naczyniowego jest związana także z jej działaniem antyoksydacyjnym oraz przeciwzapalnym, a także pozytywnym wpływem na mikroflorę jelitową, biorącą udział w metabolizmie lipidów i glukozy.

Ważne pojęcia
Wspomniany AMPK to enzym regulujący metabolizm komórkowy. Stymuluje wychwyt glukozy i utlenianie lipidów w celu wytworzenia energii oraz wyłącza procesy zużywające energię, aby przywrócić równowagę energetyczną. PCSK9 to enzym białkowy, którego zadaniem jest wiązanie się z receptorami dla LDL. Wysokie stężenie PCSK9 powoduje zwiększone stężenie cholesterolu we krwi, który odkłada się w naczyniach.

Na co jeszcze pomaga berberyna?

Obok działania obniżającego cholesterol, berberyna wykazuje także wiele innych korzyści zdrowotnych. Liczne badania in vitro oraz próby kliniczne z udziałem zwierząt i ludzi wskazują, że ten naturalny alkaloid:

  • łagodzi skutki insulinooporności oraz pozwala obniżyć poziom glukozy we krwi,
  • wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne,
  • korzystnie wpływa na mikroflorę jelitową,
  • pomaga utrzymać prawidłową masę ciała,
  • reguluje procesy związane ze stresem oksydacyjnym,
  • działa hepatoprotekcyjnie i poprawia funkcje wątroby,
  • może łagodzić objawy związane z menopauzą,
  • działa przeciwbakteryjnie.

Jak stosować berberynę na cholesterol?

W badaniach klinicznych najczęściej stosowano berberynę w dziennej dawce 1000-1500 mg, podzielonej na 2–3 porcje po 500 mg lub 3 porcje po 300 mg. Zalecany czas kuracji, pozwalający na uzyskanie widocznych efektów, wynosi 8–12 tygodni regularnego stosowania, po których należy zrobić kilkutygodniową przerwę.

Preparaty z berberyną zaleca się przyjmować wraz z posiłkiem bogatym w zdrowe tłuszcze ułatwiające jej wchłanianie. Warto także sięgać po suplementy łączące berberynę z sylimaryną, która korzystnie wpływa na poziom przyswajania tego składnika przez organizm. Berberyna pomimo silnego działania jest składnikiem dobrze tolerowanym przez organizm i niewykazującym poważnych skutków ubocznych. Podczas stosowania zalecanych dawek, u niektórych pacjentów obserwuje się nieliczne, łagodne dolegliwości takie jak dyskomfort ze strony układu pokarmowego, nudności, wzdęcia, biegunka lub zaparcia. Berberyny nie należy jednak stosować w okresie ciąży i karmienia piersią, oraz w trakcie przyjmowania niektórych leków.

Nie należy łączyć berberyny z lekami:
  • przeciwcukrzycowymi,
  • przeciwzakrzepowymi,
  • obniżającymi ciśnienie tętnicze,
  • obniżającymi stężenie cholesterolu,
  • uspokajającymi,
  • antybiotykami,
  • stosowanymi po przeszczepach.

Jak wzmocnić działanie berberyny na cholesterol?

Pomimo udowodnionej skuteczności berberyny w obniżaniu poziomu cholesterolu, należy pamiętać, że dostępne suplementy diety różnią się jakością. Czysta berberyna jest związkiem słabo przyswajalnym przez organizm, dlatego w celu uzyskania najlepszych efektów zaleca się stosowanie preparatów zawierających berberynę HCl lub siarczan berberyny. Wyniki badań klinicznych wskazują także na korzyści płynące ze stosowania berberyny w połączeniu z innymi substancjami naturalnymi, takimi jak sylimaryna, otrzymywana z fermentowanego czerwonego ryżu monakolina K oraz ashwagandha.

Dążąc do poprawy profilu lipidowego oraz zrzucenia zbędnych kilogramów nie należy także polegać na samych tabletkach! W przeprowadzonych badaniach klinicznych najlepsze wyniki uzyskiwali pacjencie łączący kurację berberyną z aktywnością fizyczną oraz prawidłową dietą.

W profilaktyce i leczeniu wysokiego cholesterolu zaleca się:
  • unikanie nasyconych kwasów tłuszczowych obecnych w produktach mięsnych i mlecznych oraz tłuszczów „trans” występujących w produktach wysoko przetworzonych
  • spożywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych (oleje roślinne, tłuste ryby, orzechy i nasiona)
  • spożywanie odpowiednich ilości błonnika pokarmowego
  • dostarczanie organizmowi steroli i stanoli roślinnych ze źródeł naturalnych (ziarno sezamowe, pestki słonecznika, olej kukurydziany i słonecznikowy) lub wzbogacanych (margaryny, jogurty, serki)
  • włączenie do diety roślin strączkowych, pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz surowych warzyw i owoców

To właśnie zdrowy tryb życia jest najlepszą metodą na utrzymanie organizmu w dobrej formie i zmniejszenie ryzyka chorób cywilizacyjnych.

Podsumowanie
  • Berberyna skutecznie obniża poziom całkowitego cholesterolu, trójglicerydów oraz „złego” cholesterolu LDL.
  • W celu uzyskania widocznych efektów zaleca się przyjmowanie berberyny w dawce 300 mg 3 razy dziennie lub 500 mg 2–3 razy dziennie.
  • Skuteczność berberyny można wzmocnić poprzez stosowanie preparatów zawierających berberynę HCl lub siarczan berberyny oraz łącząc ją z sylimaryną.
  • Chcąc zadbać o swoje zdrowie i prawidłowy poziom cholesterolu we krwi nie należy zapominać o przestrzeganiu zasad zdrowego trybu życia – aktywności fizycznej i prawidłowej diecie.
Bibliografia
  • Źródła
    1. Dong H, Zhao Y, Zhao L, Lu F. The Effects of Berberine on Blood Lipids: A Systemic Review and Meta–Analysis of Randomized Clinical Trials. Planta Medica 2013; 79: 437–446.
    2. Imenshahidi M, Hosseinzadeh H. Berberine and barberry (Berberis vulgaris): A clinical review. Phytotherapy Research 2019; 1–20.
    3. Koperska A, Bogdański P, Szulińska M. Rola berberyny w terapii otyłości i zaburzeń metabolicznych. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2021; 12(2): 76–81.
    4. Lan J, Zhao Y, Dong F i wsp. Meta‐analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipidemia and hypertension. Journal of Ethnopharmacology 2015; 161: 69–81.
    5. Tiwari DD, Thorat V, Pakale PV i wsp. Evaluation of Lipid Profile Modulation by Berberis asiatica, Withania somnifera, and Their Synergy in Type 2 Diabetic Wistar Rats. Cureus 2024; 16(8): e67974.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Katarzyna Kimel
Bliskie są mi tematy dotyczące zdrowego odżywiania i ziołolecznictwa. Podczas studiów zajmowałam się zdrowiem publicznym jako członkini Międzynarodowej Federacji Studentów Farmacji, następnie obroniłam doktorat z badań nad składem i aktywnością leczniczą ekstraktów z arniki i żywokostu, a obecnie dzielę się zdobytą wiedzą jako dziennikarka. Prywatnie jestem miłośniczką podróży, szczególnie tych niskobudżetowych. W wolnym czasie realizuję się uprawiając sporty, takie jak bouldering i łucznictwo tradycyjne.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 głosy
Article Rating
guest
0 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najwięcej głosów
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze
Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 159 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa