Chlorella – co to jest, jakie ma właściwości i zastosowanie?

Chlorella – co to za alga?

Chlorella to jednokomórkowa, zielona alga słodkowodna, należąca do grupy zielenic (Chlorophyta). Jej komórki mają kulisty kształt, mierzą od 2 do 10 mikrometrów i nie posiadają wici. Intensywną zieloną barwę zawdzięczają chlorofilowi a i b – barwnikom, które co ciekawe, występują głównie u roślin lądowych.

Chlorella bardzo szybko się rozmnaża. Potrzebuje jedynie światła, dwutlenku węgla, wody oraz niewielkiej ilości minerałów. Dzięki temu można ją łatwo hodować także w warunkach kontrolowanych, np. w bioreaktorach, co pozwala na szybkie wytwarzanie dużej ilości biomasy.

Do rodzaju chlorelli należy aż 30 gatunków. Najlepiej przebadanym naukowo i najczęściej występującym jest chlorella vulgaris, czyli chlorella zwyczajna. Można ją spotkać np. w Bałtyku.

Wartości i składniki odżywcze [tabela]

Chlorella uznawana jest za tzw. superfood, ponieważ zawiera duże ilości białka, witamin (zwłaszcza z grupy B), składników mineralnych i chlorofilu. Właśnie dlatego często stosuje się ją jako składnik suplementów diety, które pomagają wspierający odporność, metabolizm czy kondycję skóry.

Warto przy tym pamiętać, że zawartość poszczególnych składników odżywczych w suplementach z chlorellą może się nieco od siebie różnić w zależności od miejsca hodowli, sposobu przetwarzania i rodzaju suplementu.

Uśrednione wartości odżywcze algi chlorella

Witaminy i składniki mineralne zawarte w 100 g chlorelli

Pozostałe związki i inne składniki odżywcze zawarte w chlorelli:

• chlorofil,
• kwasy nukleinowe,
• czynnik wzrostu chlorelli,
• karotenoidy np. beta-karoten, luteina, likopen, zeaksantyna,
• związki fenolowe np. kwas ferulowy, apigenina, kwas p-kumarowy, kwas kawowy, kwas cynamonowy,
• kwasy tłuszczowe np. kwas oleinowy, linolowy, gamma-linolenowy, alfa-linolenowy, kwas EPA (kwas eikozapentaenowy), kwas DHA (kwas dokozaheksaenowy).

Na co pomaga chlorella?

Chlorella może być pomocna w oczyszczaniu organizmu i ochronie przed wolnymi rodnikami, wsparciu układu odpornościowego, pokarmowego i sercowo-naczyniowego. Ponadto właściwości składników aktywnych zawartych w chlorelli znajdują zastosowanie w kosmetykach do skóry i włosów.

Pamiętaj, że chlorella nie leczy i stosuj ją z rozwagą. Potrzeba więcej badań klinicznych przeprowadzonych w złotym standardzie, by lepiej poznać potencjał tej algi we wspieraniu organizmu.

Z dotychczasowych prac naukowców wiemy, że chlorella potencjalnie:

Działa antyoksydacyjnie

Ta naturalna alga wykazuje silne działanie antyoksydacyjne dzięki obecności m.in. chlorofilu, karotenoidów, polifenoli oraz polisacharydów. Związki te przyczyniają się do neutralizowania reaktywnych form tlenu (ROS), ograniczając stres oksydacyjny, który często jest przyczyną rozwoju wielu chorób w tym nowotworów, schorzeń sercowo-naczyniowych czy neurodegeneracyjnych. Oprócz tego wspierają naturalne mechanizmy obronne organizmu, stymulując aktywność enzymów antyoksydacyjnych.

Ze względu na wysoką zawartość wspomnianych związków, ekstrakty z chlorelli są także wykorzystywane w produkcji kosmetyków o właściwościach anti-aging.

Wspiera oczyszczanie organizmu

Chlorella wykazuje zdolność wiązania metali ciężkich w organizmie. Właściwość tę przeanalizowano w badaniu w 2021 r. (Yadav M. i in.). W eksperymentach oceniano zdolność chlorelli vulgaris do adsorpcji i usuwania toksycznych metali takich jak kobalt, stront, bar, cez oraz tall z organizmu, zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i na modelu mysim.

Wyniki wykazały, że algi skutecznie wiązały metale, a ich podanie prowadziło do istotnego zmniejszenia ich poziomu w tkankach oraz zwiększenia wydalania z moczem i kałem. Dlaczego tak się dzieje? Na powierzchni chlorelli znajdują się specjale związki, które mają zdolność tworzenia kompleksów z jonami metali ciężkich. Powstanie tych kompleksów ogranicza ich wchłanianie do organizmu, co z kolei ułatwia ich usuwanie wraz z moczem i kałem. Warto wspomnieć, że potrzebne są także badania z udziałem ludzi, aby ostatecznie potwierdzić tę właściwość.

Wspomaga pracę układu odpornościowego

Stosowanie chlorelli może wspierać układ immunologiczny m.in. poprzez stymulację limfocytów T, czyli wyspecjalizowanych komórek odpowiedzialnych za rozpoznawanie i zwalczanie patogenów, takich jak wirusy, bakterie czy komórki nowotworowe.

Jednakże badań dotyczących wpływu chlorelli na działanie układu odpornościowego jest obecnie dość niewiele, więc warto poczekać na więcej analiz w tym zakresie.

Wspiera układ sercowo-naczyniowy

Chlorella korzystnie wpływa także na pracę układu krążenia. W przeglądzie z 2023 r. (Barghchi H. i in.) pokazano, że suplementacja chlorellą może obniżać rozkurczowe ciśnienie krwi, poprawiać profil lipidowy (obniżając m.in. poziom LDL i trójglicerydów) oraz zmniejszać sztywność tętnic. Działanie to wynika z jej właściwości antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych oraz zdolności do zwiększania produkcji tlenku azotu, co sprzyja rozszerzeniu naczyń i ochronie śródbłonka.

Chlorella na odchudzanie

Stosowanie chlorelli może potencjalnie wpływać na redukcję masy ciała i regulować parametry metaboliczne związane z otyłością. Na podstawie przeglądu systematycznego badań klinicznych z 2022 r. (Sanayei M. i in.) stwierdzono, że suplementacja chlorellą w niektórych badaniach prowadziła do obniżenia masy ciała, BMI oraz redukcji poziomu złego cholesterolu LDL, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów oraz obniżenia poziomu cukru we krwi. Jednak wyniki wielu badań są niejednoznaczne. Efekty zależą od populacji, dawki i czasu trwania suplementacji, a autorzy podkreślają potrzebę przeprowadzenia dalszych i lepiej zaprojektowanych badań.

Chlorella a anemia

Chlorella to bogate źródło żelaza, dlatego może stanowić cenne wsparcie dla osób narażonych na wystąpienie anemii. Mowa tu zwłaszcza o kobietach w ciąży, osobach stosujących diety roślinne, a także osobach z zaburzeniami wchłaniania żelaza lub zwiększonym zapotrzebowaniem na ten pierwiastek.

Chlorella a układ pokarmowy

Chlorella może być też stosowana w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Ta niezwykła alga pochodząca ze słodkowodnych wód została przebadana w 2025 r. (Bañares C. i in.) pod kątem jej wpływu na mikrobiom jelitowy. Wyniki badania wykazały, że spożycie chlorelli zwiększa produkcję prozdrowotnych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) oraz sprzyja wzrostowi pożytecznych bakterii, takich jak Akkermansia i Lactobacillus, jednocześnie ograniczając rozwój bakterii patogennych.

Dzięki temu chlorella wspiera równowagę mikrobioty jelitowej i może przyczyniać się do poprawy zdrowia przewodu pokarmowego. Chlorella jest też polecana w przypadku dolegliwości trawiennych, zapalenia błony śluzowej jelit, dysbiozy jelitowej czy innych chorobach układu pokarmowego o podłożu zapalnym.

Chlorella a spirulina

Chlorella to jednokomórkowa alga żyjąca w słodkowodnych wodach o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Często suplementy z jej dodatkiem są łączone z inną algą – spiruliną. Czym ona jest i jakie są jej korzyści zdrowotne?

Spirulina to nazwa odnosząca się głównie do dwóch gatunków sinic (czyli cyjanobakterii): Arthrospira platensis i Arthrospira maxima. Są to mikroalgi o charakterystycznym spiralnym kształcie, które naturalnie występują w słonawych wodach tropikalnych i subtropikalnych.

Spirulina jest cennym źródłem:

• białka,
• żelaza,
• potasu,
• magnezu,
• wapnia,
• witamin z grupy B oraz witamin A i E,
• nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Na szczególną uwagę zasługuje jej wyjątkowo wysoka zawartość beta-karotenu. Co ciekawe, jest go nawet 30 razy więcej niż w marchwi, która powszechnie uchodzi za jedno z głównych źródeł tego związku.

Czy obie te algi mają ze sobą coś wspólnego? Chlorella i spirulina to dwa najpopularniejsze rodzaje mikroalg wykorzystywanych jako suplementy diety oraz dodatki funkcjonalne do żywności. Obie są bogatym źródłem witamin, składników mineralnych, antyoksydantów i białka. Obie mogą też stanowić wartościowy dodatek do zróżnicowanej diety i zdrowego trybu życia.

Jednakże algi te różnią się między sobą kilkoma aspektami:

• chlorella działa pozytywnie na pracę jelit,
• chlorella cechuje się wyższą zawartością chlorofilu,
• chlorella wyróżnia się wyższą zawartością kwasów omega-3,
• spirulina ma zdecydowanie więcej białka (80 g białka na 100 g suchej masy),
• w spirulinie znajduje się spore ilości fikocyjaniny o właściwościach silnie antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych,
• spirulina nie posiada twardej ściany komórkowej, dzięki czemu jest łatwiej przyswajalna bez potrzeby wcześniejszego rozbijania jej struktury.

Jak stosować chlorellę? Praktyczny poradnik

Zanim zdecydujesz się na suplementację chlorelli, sprawdź, o czym warto pamiętać przed jej zakupem:

• Pochodzenie – warto kupować chlorellę ze znanych i sprawdzonych źródeł. Niektóre suplementy niewiadomego pochodzenia, choć mogą kusić ceną, często też są hodowane w zanieczyszczonym środowisku.
• Certyfikaty bezpieczeństwa – dobrej jakości preparaty posiadają certyfikaty poświadczające ich czystość (brak metali ciężkich) i bezpieczeństwo stosowania.
• Prosty skład – na liście składników powinna znajdować się tylko jedna pozycja – chlorella.
• Sposób obróbki – dobrze przyswajalna i zalecana chlorella to taka, która ma rozbitą ścianę komórkową.
• Rodzaj chlorelli – najwięcej badań pod względem skuteczności i właściwości mają gatunki Chlorella Vulgaris i Chlorella Pyrenoidosa.

W sprzedaży można najczęściej spotkać 3 rodzaje suplementów, które bazują na suszonych algach chlorelli. Są to kapsułki, tabletki i preparaty w formie sproszkowanej.

Dawkowanie

Każdy producent na opakowaniu suplementu diety uwzględnia informacje o zalecanej porcji, która zwykle wynosi ok. 2-10 g na dobę. Dla niektórych osiągnięcie w ciągu dnia takiej porcji może być problematyczne, ponieważ wymaga to przyjęcia do nawet 20 tabletek dziennie. Wobec tego wygodniejszą opcją może okazać się proszek, który warto dodawać np. do koktajlu czy smoothie.

Należy pamiętać, aby nie przekraczać zalecanej dziennej porcji preparatu. Stosowanie jej w zbyt dużych ilościach może prowadzić do wystąpienia skutków ubocznych.

Suplementy diety z chlorellą można stosować przez okres 3-6 miesięcy. Po tym czasie zaleca się zrobić kilkutygodniową przerwę.

O jakiej porze przyjmować chlorellę? To, czy lepiej stosować chlorellę z posiłkiem, czy na czczo zwykle zależy od indywidualnych preferencji. Jednakże osoby, które dopiero zaczynają suplementację warto, aby przyjmowały ją wraz z posiłkiem, lub zaraz po nim popijając dużą ilością wody. Zjadana na czczo może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak bóle brzucha czy wzdęcia.

Koktajl z chlorellą

Składniki:

• 200 ml mleka/napoju roślinnego
• łyżeczka sproszkowanej chlorelli
• niedojrzały banan
• łyżeczka miodu lub syropu z agawy
• łyżka mielonego siemienia lnianego

Wykonanie: Wszystkie składniki zblenduj.

Kto może skorzystać ze stosowania chlorelli vulgaris?

Stosowanie chlorelli, zwłaszcza z dobrych źródeł i zgodnie z zaleceniami może wesprzeć zdrowie na wielu płaszczyznach. Składniki odżywcze zawarte w tej aldze wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu poprzez wspomaganie odporności, zdrowia metabolicznego, czy układu sercowo naczyniowego.

Przeciwwskazania do stosowania

Mimo wielu prozdrowotnych korzyści nie każdy może stosować chlorellę.

Przeciwwskazaniem do jej przyjmowania jest np.:

• ciąża,
• karmienie piersią,
• uczulenie na pleśń lub algi,
• nadczynność tarczycy – chlorella zawiera jod, który może zaostrzać objawy choroby,
• stosowanie leków przeciwzakrzepowych – algi te mogą obniżać skuteczność tych leków,
• stosowanie leków immunosupresyjnych – ze względu na spory wpływ chlorelli na układ odpornościowy człowieka, łączenie jej z tą grupą leków jest niewskazane,
• stosowanie leków na nadciśnienie – chlorella ma wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, dlatego stosowanie jej jednocześnie z tą grupą leków może doprowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia spadku ciśnienia.

Skutki uboczne

Suplementacja chlorelli może wywoływać pewne efekty niepożądane, zwłaszcza jeśli jest stosowana niezgodnie z zaleceniami lub w za dużych ilościach.

Wśród najczęściej występujących skutków ubocznych chlorella vulgaris wymienia się m.in.:

• biegunki,
• nudności,
• bóle brzucha,
• skurcze jelit i żołądka,
• zabarwienie stolca na kolor zielony.

Co ważne, chlorella może także powodować nadwrażliwość na słońce. Osoby, które ją stosują, mogą np. doświadczyć poparzeń słonecznych lub wysypki po ekspozycji na promieniowanie UV.

Chlorella u osób uczulonych na algi może też wywołać:

• katar,
• obrzęki,
• wysypkę,
• osłabienie,
• pokrzywkę,
• trudności z oddychaniem,
• swędzenie i zaczerwienienie skóry.