Chlorella - co to jest?

Chlorella to jednokomórkowa alga zielona o właściwościach antyoksydacyjnych. Składa się z jądra i dużych ilości chlorofilu, któremu zawdzięcza swój intensywny, zielony kolor i nazwę. Algi, takie jak chlorella zawierają wszystkie składniki mineralne wody morskiej i zawierają te substancje w najbardziej przyswajalnej formie.

Pochodząca z Dalekiego Wschodu roślina określana jest mianem superfoods i jest ważna dla detoksykacji organizmu. Badania in vitro, in vivo oraz z udziałem ludzi wykazują, że chlorella charakteryzuje się ciekawymi właściwościami prozdrowotnymi. W głównej mierze wynika to z obfitości w wartościowe związki bioaktywne, takie jak: witaminy, składniki mineralne, niezbędne aminokwasy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, karotenoidy, enzymy oraz błonnik pokarmowy.

Regularne spożywanie chlorelli uzupełnia codzienną dietę w:

• białko: chlorella ma 50-60% białka – co więcej, jest kompletnym źródłem białka, co oznacza, że zawiera wszystkie dziewięć niezbędnych aminokwasów (patrz niżej);
• aminokwasy: glutamina, alanina, arginina, prolina, fenyloalanina, glicyna, izoleucyna, histydyna, leucyna, lizyna, metionina, ornityna, seryna, tyrozyna, treonina, walina;
• polisacharydy: skrobia, glukoza;
• barwniki: chlorofil, alfa-karoten, beta-karoten, luteina, zeaksantyna;
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe: kwas linolowy, kwas alfa-linolenowy, kwas palmitynowy, kwas stearynowy, kwas oleinowy;
• witaminy: A, B1, B2, B3, B6, C, E;
• składniki mineralne: wapń, żelazo, jod, magnez, cynk, miedź. fosfor.

Istnieje ponad 30 różnych gatunków tych alg, ale dwa rodzaje – Chlorella vulgaris i Chlorella pyrenoidosa – są najczęściej wykorzystywane w badaniach naukowych. Suplementy diety z chlorellą stanowią bogate źródło mikroglonów i stają się coraz bardziej popularne ze względu na ich potencjalne szerokie spektrum działania biologicznego i wysoką wartość odżywczą.

W porcji (3 łyżki proszku) chlorella zawiera:

• białko 16 g,
• witamina A 287% zalecanego dziennego spożycia (ZDS),
• witamina B2 71% ZDS,
• witamina B3 33% ZDS,
• żelazo 202% ZDS,
• magnez 22% ZDS,
• cynk 133% ZDS.

Chlorella to również źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych – 3 gramy zawierają 100 mg kwasów tłuszczowych omega-3.

Gdzie występuje chlorella?

Chlorella to mikroskopijna słodkowodna alga, które naturalnie występuje w ekosystemach wodnych na całym świecie. Występuje w wodach słodkich i morskich w Azji, ale można ją spotkać nawet w Bałtyku. Chlorella jest powszechna w stawach, jeziorach i rzekach, a także w sztucznych basenach wodnych. Do celów komercyjnych chlorella jest hodowana w specjalnie kontrolowanych warunkach, by zapewnić jej optymalne warunki wzrostu oraz wysoką jakość i czystość. Najwięksi producenci chlorelli to Niemcy, Japonia i Tajwan.

Chlorella - na co pomaga?

Regularne stosowanie chlorelli pomaga dostarczyć organizmowi witamin, składników mineralnych i innych związków oraz może pomóc w detoksykacji i procesie naturalnego oczyszczania organizmu (chlorella ma zdolność wiązania metali ciężkich). Chlorella wspiera układ immunologiczny i obniża poziom cholesterolu. Ponadto regularne przyjmowanie chlorelli może obniżać poziom cukru we krwi. Chlorella zwyczajna jest także antyoksydantem i jej stosowanie może wesprzeć zdrowie organizmu sportowców i ich kondycję.

Właściwości detoksykacyjne, immunostymulujące czy wpływające na gospodarkę cukrową są obiecujące w badaniach, ale miej na uwadze, że potrzeba jeszcze więcej badań klinicznych przeprowadzonych w złotym standardzie.

Chlorella - właściwości

Chlorella posiada właściwości odżywcze, detoksykujące, antyoksydacyjne, wspierające układ odpornościowy, regulujące poziom cholesterolu, cukru i ciśnienia krwi. Chociaż wiele z badań klinicznych czy in vitro są obiecujące, są one wciąż wstępne.

Detoksykacja organizmu

W medycynie alternatywnej chlorellę uważa się za pierwszorzędną substancję biorąca udział w detoksykacji organizmu. W medycynie wschodu oczyszczanie organizmu to ważny krok do zdrowia. Współcześnie chlorella najczęściej stosowana jest przede wszystkim w celu oczyszczenia wątroby. Wątroba, jak powszechnie wiadomo, sama jest odpowiedzialna za detoksykację organizmu z alkoholu lub metali ciężkich, ale ta alga może być naturalnym wsparciem tego procesu.

Badania na zwierzętach wskazują, że chlorella skutecznie pomaga usuwać metale ciężkie i inne szkodliwe związki z organizmu. Ponadto wykazano, że chlorella pomaga obniżyć ilość szkodliwych substancji chemicznych, które czasami znajdują się w żywności. Jedną z nich jest dioksyna, substancja zaburzająca gospodarkę hormonalną. W badaniu na gryzoniach stosowanie chlorelli znacząco hamowało wchłanianie dioksyn z przewodu pokarmowego – spadek o około 2-53%. Chlorella może więc pomóc zwiększyć naturalną zdolność organizmu do usuwania toksyn.

Działanie antyoksydacyjne

Chlorella posiada kilka związków uważanych za silne antyoksydanty, w tym chlorofil, witaminę C, beta-karoten, likopen i luteinę. Te przeciwutleniacze mogą pomóc w walce z wieloma chorobami przewlekłymi, a niektóre z nich mogą zmniejszać produkcję końcowych produktów zaawansowanej glikacji (AGE), które powodują wiele powikłań cukrzycy. Badanie przeprowadzone na ludziach wykazało, że suplementacja 3,6 g chloreli przez 6 tygodni znacząco zmniejszyła wskaźniki stanu antyoksydacyjnego u chronicznych palaczy papierosów – populacji o wyższym ryzyku uszkodzeń oksydacyjnych.

Regulacja ciśnienia krwi

Suplementy diety z chlorellą mogą pomóc w utrzymaniu dobrego zdrowia serca i nerek, co jest niezbędne dla prawidłowego ciśnienia krwi. W jednym z badań osoby z łagodnym nadciśnieniem przyjmowały cztery gramy chlorelli dziennie przez 12 tygodni. Pod koniec badania osoby te miały niższe odczyty ciśnienia krwi niż uczestnicy, którzy przyjmowali placebo. Jedną z teorii wyjaśniających to zjawisko jest to, że niektóre składniki odżywcze chlorelli, w tym arginina, potas, wapń i kwasy tłuszczowe omega-3, pomagają chronić tętnice przed stwardnieniem.

Aby ocenić, czy suplementacja chlorellą może obniżyć ciśnienie krwi u osób z łagodnym do umiarkowanego nadciśnieniem tętniczym, przeprowadzono badanie pilotażowe z udziałem 24 uczestników, którym podawano C. pyrenoidosa (10 g tabletek chlorelli i 100 ml ekstraktu z chlorelli) Po 2 miesiącach suplementacji chlorellą średnia częstość akcji serca oraz skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi w pozycji siedzącej zmieniły się tylko nieznacznie. Z drugiej strony, u niektórych osób z łagodnym do umiarkowanego nadciśnieniem, suplementacja chlorellą obniżyła lub utrzymała ich rozkurczowe ciśnienie krwi w pozycji siedzącej.

Poprawa poziomu cukru

Jedno z badań klinicznych wykazało, że przyjmowanie chlorelli przez 12 tygodni obniżyło poziom cukru we krwi na czczo zarówno u zdrowych osób, jak i u osób z wysokim ryzykiem chorób związanych ze stylem życia. Inne badania wykazały, że suplementacja chlorellą poprawia kontrolę poziomu cukru we krwi i zwiększa wrażliwość na insulinę u pacjentów z NAFLD (niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby). Nie ma jeszcze wystarczających badań, aby stwierdzić, że należy przyjmować chlorellę w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi, ale może ona pomóc w połączeniu z innymi terapiami.

Wzmacnianie odporności

Chlorella wzmacnia układ odpornościowy. Z badań in vitro i przeprowadzonych na myszach wynika, że stymuluje produkcję leukocytów, czyli białych krwinek. Poza tym chlorella zawiera glikoproteiny o działaniu przeciwzapalnym, antybiotycznym, obniżającym ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.

Poprawa poziomu cholesterolu

Kilka badań sugeruje, że suplementy zawierające chlorellę mogą pomóc obniżyć poziom cholesterolu. Czytamy w nich, że przyjmowanie 5-10 gramów chlorelli dziennie obniżyło poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL oraz trójglicerydów u osób z wysokim ciśnieniem krwi i/lub nieznacznie podwyższonym poziomem cholesterolu. Zawartość niektórych składników w chlorelli może pomóc poprawić poziom lipidów we krwi – np. błonnik, kartenoidy czy antyoksydanty.

W jednej pracy badano poziom cholesterolu u 34 uczestników, którym podawano 510 mg cholesterolu z trzech jaj jednocześnie z chlorellą 5 g/dziennie lub dopasowanym placebo przez 4 tygodnie. Uczestnicy stosujący samą dietę z trzech jaj wykazywali znaczny wzrost poziomu cholesterolu całkowitego w surowicy, cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości i cholesterolu lipoprotein o wysokiej gęstości. W drugiej grupie podawanie chlorelli jako dodatku do diety składającej się z trzech jaj znacząco zahamowało wzrost poziomu cholesterolu całkowitego i cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości oraz znacząco zwiększyło poziom luteiny i α-karotenu w surowicy krwi.

W 2018 roku na łamach Clinical Nutrition ukazała się pierwsza metaanaliza uwzględniająca aż 19 kontrolowanych badań klinicznych z udziałem 797 osób. Oceniano w nich skuteczność suplementacji chlorellą w odniesieniu do czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Wyniki przeprowadzonej metaanalizy wykazały, że stosowanie chlorelli przez 8 tygodni w dawce większej niż 4 g dziennie wpłynęło na:

• znaczące zmniejszenie stężeń cholesterolu całkowitego,cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol) i glukozy na czczo we krwi,
• obniżenie skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi, zwłaszcza u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

U osób przyjmujących preparaty zawierające chlorellę nie odnotowano istotnych zmian wskaźnika masy ciała (BMI) ani stężeń triglicerydów oraz lipoprotein o dużej gęstości HDL (tzw. dobry cholesterol) w surowicy krwi.

Wpływa na wydolność fizyczną

Chlorella w suplementach diety może być ciekawym dodatkiem dla osób aktywnych fizycznie. Chlorella zawiera duże ilości BCAA (trzy aminokwasy – leucyna, walina i izoleucyna), które są ważnym składnikiem pomagającym w regeneracji mięśni po wysiłku fizycznym i wspierającym wzrost masy mięśniowej. Ponadto chlorella jest bogata w antyoksydanty pomagające zwalczać szkodliwy stres oksydacyjny, który jest wynikiem m.in. intensywnych ćwiczeń fizycznych. Ta alga to także bogactwo składników odżywczych ważnych dla atletów, którzy są narażeni na wiele niedoborów.

Jedno małe badanie (10 osób) sprawdzało wpływ suplementów na bazie chlorelli na wydolność aerobową. Uczestnicy przez 4 tygodnie zażywali placebo albo tabletki z chlorellą. Następnie w badaniu była 6-tygodniowa przerwa i procedura była powtarzana. Wyniki sugerują, że jej stosowanie zwiększyło maksymalną zdolność do zużywania tlenu w czasie ćwiczeń, a w grupie placebo takiego efektu nie zaobserwowano.

Chlorella na trawienie i zaparcia

Chlorella ma bardzo duże zastosowanie w różnych fermentowanych produktach mlecznych jako probiotyk, a także dużą wszechstronność jako prebiotyk dla mikroflory jelitowej – czynniki, które przyczyniają się do tego, że ta prosta mikroalga ma doskonały potencjał, aby przyczynić się do regulacji tranzytu jelitowego. Chlorella jest prebiotykiem – oznacza to, że stanowi doskonałą pożywkę dla probiotyków. Warto spożywać chlorellę ponieważ przyspiesza tempo rozwoju przyjaznej bakterii Lactobacillus w jelitach. Ułatwia także wchłanianie składników odżywczych. Potrafi uwolnić od chronicznych zaparć, zneutralizować gazy jelitowe i walczyć z zatruciami pokarmowymi.

Alternatywa dla mięsa w diecie wegetariańskiej i wegańskiej

Chlorella odznacza się dużą zawartością białka. Na 100 g przypada aż 58 g tego cennego składnika odżywczego. Proporcja jest dużo korzystniejsza niż w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego. W 100 g wołowiny zawarte jest 25-30 g białka, natomiast w kurczaku jedynie 24 g. Białko zawarte w chlorelli jest pełnowartościowe, ponieważ zawiera aminokwasy egzogenne.

Chlorella - jak stosować?

Stosowanie chlorelli zazwyczaj wynosi 3–6 gramów dziennie (takie dawki stosowano w większości badań klinicznych i okazywały się zarówno skuteczne, jak i bezpieczne). Należy jednak zawsze stosować się do wskazań umieszczonych na opakowaniu suplementu z chlorellą. Jeśli masz wątpliwości, jak dawkować chlorellę – suplement diety, skonsultuj się z lekarzem.