Kolagen liofilizowany – co to jest i jak go stosować?

Co to jest kolagen liofilizowany?

Kolagen liofilizowany jest formą kolagenu, w pozyskiwaniu której zamiast suszenia rozpyłowego stosuje się suszenie mrozem, czyli liofilizację. Ta technologia produkowania preparatów kolagenowych eliminuje oddziaływanie wysokich temperatur, nie narusza się więc delikatnej struktury białka kolagenowego. Liofilizowany kolagen jest stabilny, trwały, łatwy do przechowywania. Coraz częściej stosuje się go w suplementach diety (np. liofilizowany kolagen rybi).

Liofilizowany kolagen – jak powstaje?

Liofilizacja to proces usuwania rozpuszczalnika w obniżonej temperaturze i pod zmniejszonym ciśnieniem. Wykorzystuje proces sublimacji, czyli przechodzenia kryształków lodu zawartych w zamrożonej substancji bezpośrednio w stan gazowy (parę wodną).

Jak przebiega proces liofilizacji w przypadku kolagenu?

• W pierwszym etapie z kolagenu pozyskanego z różnych źródeł (najczęściej liofilizuje się kolagen rybi) przygotowuje się roztwór i oczyszcza go.
• Następnie roztwór zamraża się. Na tym etapie kluczowy jest czas – proces zamrażania powinien być szybki, bo tylko w takich warunkach powstaną drobne kryształki lodu, niepowodujące utraty naturalnych właściwości białka kolagenu.
• Kolejnym krokiem jest odparowanie wody (inaczej proces sublimacji) – w warunkach obniżonego ciśnienia woda z postaci stałej (kryształki lodu) przechodzi bezpośrednio w stan gazowy. Po sublimacji zwykle wykonuje się dodatkowe suszenie, dzięki czemu z roztworu zostaje całkowicie usunięta woda.
• Zwykle ostatnim etapem procesu produkcji jest zmielenie suchego kolagenu na proszek – w tej formie białko kolagenu może stać się surowcem do wytwarzania suplementów diety.

Zalety liofilizacji

Proces liofilizacji ma wiele zalet. Brak oddziaływania wysokich temperatur sprawia, że metodę tę można wykorzystywać do suszenia substancji termolabilnych (wrażliwych na podgrzewanie). Dzięki temu nieinwazyjnemu procesowi białka i inne substancje (np. witaminy i minerały) zachowują swoje naturalne właściwości.

Proces liofilizacji często stosuje się w technologii żywności. Liofilizaty są trwałe, łatwe w przechowywaniu i transporcie (ze względu na niską wagę), a proces ich produkcji pozwala na zachowanie wartości odżywczych. Wystarczy dodać wodę, aby przywrócić pierwotną konsystencję produktu.

Czym się różni kolagen liofilizowany od kolagenu hydrolizowanego?

• Kolagen liofilizowany nie jest poddawany rozbijaniu na mniejsze peptydy ani pojedyncze aminokwasy: zachowuje strukturę białka kolagenowego.
• Kolagen liofilizowany cechuje wyższa trwałość – ze względu na całkowite odparowanie wody nie jest wymagane stosowanie konserwantów.
• Wchłanianie i rozpuszczalność kolagenu liofilizowanego mogą być nieco słabsze niż kolagenu hydrolizowanego.
• Oba surowce, zarówno liofilizat kolagenu rybiego, jak i kolagen poddany procesowi hydrolizy, są produktami naturalnymi i bezpiecznymi w stosowaniu doustnym.

Ponadto proces pozyskiwania kolagenu metodą liofilizacji ma tę zaletę, że poddane nieinwazyjnemu procesowi białka, w tym kolagen, pozostają nienaruszone pod względem chemicznym, tym samym zachowują swoje naturalne właściwości.

Dlatego też często można spotkać się z opinią, że właściwości preparatów kolagenowych na bazie kolagenu liofilizowanego są lepsze, bo zachowują pierwotne właściwości. Czy to prawda? Jak dotąd nie ma żadnych badań porównujących działanie obu form kolagenu. Nieprawdą jest natomiast, że kolagen liofilizowany jest skuteczniejszy ze względu na to, że zachowuje cząsteczki kolagenu w niezmienionej postaci. Białko to bowiem wskutek naturalnych procesów trawiennych rozbite zostaje w ludzkim organizmie na pojedyncze aminokwasy i krótkie peptydy – niezależnie jaka to forma kolagenu, liofilizowana czy hydrolizowana.

Proces rozbijania cząsteczek białka – na czym polega?

Kolagen liofilizowany – zastosowanie

• Kolagen liofilizowany jest surowcem wykorzystywanym w suplementach diety wpływających na spowolnienie powstawania zmarszczek i poprawę wyglądu skóry oraz korzystnie wpływających na zdrowie układu kostnego.
• Kolagen liofilizowany wchodzi w skład kosmetyków premium: kremów i masek, które poprawiają nawilżenie i elastyczność skóry oraz wygładzają zmarszczki.
• Liofilizowany kolagen jest również wykorzystywany w zabiegach medycyny estetycznej spowalniających procesy starzenia się skóry.

Niedobory kolagenu i ich skutki

Kolagen naturalny pełni wiele kluczowych funkcji w ludzkim organizmie. Niestety produkcja kolagenu maleje wraz z wiekiem (przed 30. rokiem życia) i jest to zupełnie naturalne, nie jest to objaw choroby, a po prostu – starzenia się organizmu.

Niedobory kolagenu w diecie mogą objawiać się:

• utratą jędrności skóry, powstawaniem zmarszczek,
• osłabieniem włosów i paznokci,
• gorszym funkcjonowaniem układu ruchu: zmniejszoną ruchomością stawów oraz osłabieniem układu kostnego, bólem stawów
• wskutek utraty mazi stawowej,
• utrudnionym gojeniem ran,
• przy głębokich niedoborach kolagenu może dojść do osłabienia masy mięśniowej.

Suplementacja kolagenem – efekty

Suplementy kolagenowe stosuje się w celu wyrównania niedoborów, do których powstaje, kiedy wydajna endogenna synteza białka ustaje. Kolagen jest białkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania różnego rodzaju tkanek.

Efekty stosowania doustnego kolagenu są wielokierunkowe i obejmują:

• poprawę funkcjonowania tkanki chrzęstnej: zmniejsza się ból i sztywność stawów powstałe wskutek utraty mazi stawowej;
• poprawę wyglądu skóry: spłycenie zmarszczek, zwiększenie elastyczności i jędrności skóry,
• wzmocnienie włosów i paznokci,
• lepsze gojenie ran,
• poprawę zdrowia jamy ustnej i układu pokarmowego,
• szybszą regenerację po kontuzjach i urazach w przypadku sportowców.

Jaki kolagen wybrać?

Na rynku dostępne są przede wszystkim suplementy diety zawierające kolagen hydrolizowany. Te z liofilizowanym kolagenem, ze względu na wyższą cenę pozyskiwania surowca, są rzadsze. Do stosowania doustnego przeznaczone są różne rodzaje kolagenu: kolagen rybi, kolagen wołowy, kolagen drobiowy i kolagen wieprzowy. Najlepsze są produkty wykorzystujące kolagen rybi, który jest dobrze przyswajalny.

Oprócz rodzaju i formy kolagenu warto również zwrócić uwagę na:

• Jakość produktu: Warto wybierać markowe surowce, bez sztucznych dodatków i substancji konserwujących, co daje gwarancję, że suplementacja będzie bezpieczna. Czysty kolagen będzie zawierał etykietę clean label.
• Badania laboratoryjne: Potwierdzające skład produktu i brak zanieczyszczeń mikrobiologicznych i metalami ciężkimi.
• Dawkę kolagenu: obecnie zaleca się od 2,5 do 10 g kolagenu dziennie.
• Dodatkowe składniki aktywne: mogą sprawiać, że jeden produkt będzie lepszy dla kondycji skóry, a inny dla zdrowia stawów (w suplementach diety kolagenowi często towarzyszą kwas hialuronowy, biotyna, koenzym Q10).

Należy również pamiętać, że suplementacja powinna być uzupełnieniem do urozmaiconej diety, ubogiej w żywność przetworzoną, cukry proste i tłuszcze trans, bogatej za to w składniki niezbędne do endogennej produkcji kolagenu: witaminę C, miedź i cynk.