Produkty bogate w żelazo [tabela] Co ma dużo żelaza?

16.09.2024
Data aktualizacji: 08.08.2025
W czym jest żelazo? No jak to, w wątróbce! Najlepiej z kiszoną kapustą. Takie „klasyczne danie” rzeczywiście dostarczy Ci tego cennego mikroskładnika i cennej witaminy C, ale jeśli to nie są Twoje smakowe klimaty, nie martw się – są jeszcze inne smaczne produkty bogate w żelazo!
Autor
Konsultacja merytoryczna
Zofia Winczewska
Magister farmacji

Produkty bogate w żelazo – tabela

Produkty bogate w żelazo o wysokiej przyswajalności (nawet 40%) to wątróbka (drobiowa, wołowa), małże, wołowina i tłuste ryby morskie. Żelazo pochodzenia zwierzęcego ma wyższą biodostępność, niż żelazo z produktów roślinnych.

Jednak kluczowa jest różnorodność w diecie i spożywanie różnych źródeł tego składnika mineralnego. Które produkty są bogate w żelazo? Wśród nich znajdziesz zarówno produkty mięsne, jak i roślinne. Sprawdź, jak dużo żelaza mają w 100 gramach.

Produkt
Zawartość żelaza (mg/100 g)
nasiona lnu
17,1
gorzka czekolada 85%
10,9
wątróbka drobiowa
8,9
pestki dyni
8,8
kaszanka
7,5
pistacje
6,7
orzechy nerkowca
6,7
wątróbka wołowa
6,5
sezam
5,9
pietruszka
5,3
kasza jaglana
4,8
groch
4,7
płatki owsiane
3,9
soczewica
3,3
jabłka
3
małże
3
wołowina
2,7
szpinak
2,7
suszone morele
2,6
tofu
2,6
makrela
1,6
tuńczyk
1,2

Żelazo hemowe i niehemowe

Wyróżniamy dwa typy żelaza:

  • żelazo hemowe (organiczne) – występuje głównie w mięsie i podrobach,
  • żelazo niehemowe (jonowe, nieorganiczne) – występuje w produktach roślinnych.

Żelazo hemowe charakteryzuje się lepszą przyswajalnością, nawet do 40%. Dodatkowo przyswajalność żelaza organicznego nie jest zaburzana przez inne produkty w diecie. Natomiast przyswajalność żelaza niehemowego jest niższa i może być utrudniona przez białka, wapń czy szczawiany.

Produkty bogate w żelazo hemowe

Produkty bogate w żelazo hemowe (w 100 g):

  • wątróbka wołowa (6,5 mg)
  • ostrygi (5,1 mg)
  • małże (3 mg)
  • sardynki (2,9 mg)
  • wołowina (2,7 mg)
  • mięso z indyka (1,4 mg)
  • tuńczyk (1,2 mg)
  • makrela (1,6 mg)
Ferradrop, żelazo + kwas foliowy, płyn 500 ml
Sprawdź
Mięsne źródła żelaza
Żelazo hemowe przyczynia się do 10-15% całkowitego spożycia żelaza w populacjach jedzących mięso, ale ze względu na jego wyższe i bardziej równomierne wchłanianie (szacowane na 15-35%), może przyczyniać się do ≥40% całkowitego wchłoniętego żelaza

Produkty bogate w żelazo niehemowe

Produkty zawierające żelazo niehemowe (w 100 g):

  • pestki dyni (8,8 mg)
  • amarantus (7,6 mg)
  • nasiona słonecznika (5,3 mg)
  • kasza jaglana (4,8 mg)
  • groch, suchy (4,7 mg)
  • soczewica (3,3 mg)
  • ciecierzyca (2,9 mg)
  • szpinak (2,7 mg)
  • fasola (2,1 mg)
  • komosa ryżowa (1,5 mg)
  • brokuły (0,6 mg)
  • jabłka (3 mg)

Jak zwiększyć przyswajanie żelaza?

Aby zapewnić organizmowi odpowiednią podaż żelaza, najlepiej spożywać żelazo zarówno ze źródeł mięsnych, jak i roślinnych – różnorodność w diecie jest bardzo ważna. Na korzyść w przyswajalności żelaza wpływa spożywanie produktów bogatych w witaminę C.

W czym jest dużo witaminy C?

  • kiszona kapusta,
  • cytryna,
  • śliwki kakadu,
  • pomarańcze, 
  • truskawki,
  • papryka,
  • szpinak,
  • agrest,
  • czarne porzeczki
  • brokuły.
Polecane

Jak szybko uzupełnić żelazo w organizmie?

Aby szybko uzupełnić niedobór żelaza w organizmie, należy wzbogacić dietę o produkty bogate w żelazo i witaminę C. Gdy jest to niewystarczające, można rozważyć suplementację żelaza i preparatów wspierających metabolizm żelaza (np. laktoferyna, niektóre probiotyki).

Dieta bogata w żelazo

Jeśli podejrzewasz, że masz niedobór żelaza, postaraj się zwiększyć jego podaż wraz z dietą. W czym jest żelazo? Skorzystaj z tabeli powyżej. Niech Twój jadłospis będzie różnorodny, bogaty w składniki, które są źródłem żelaza niehemowego i hemowegoJesteś weganką lub weganinem? Najlepiej przyswajalne żelazo to organiczne, występujące głównie w mięsie. Pamiętaj jednak, że istnieją wegańskie produkty bogate w żelazo, takie jak warzywa liściaste, kasze, nasiona czy rośliny strączkowe. Wchłanianie żelaza z tych źródeł możesz wspomóc, spożywając produkty z witaminą C.

Przy stwierdzonych niedoborach żelaza konieczne jest zwiększenie ilości produktów bogatych w żelazo i odpowiednie ich łączenie dla maksymalnego wchłaniania.

Ewa Miśko-Wąsowska
Lekarz pediatra

Dbaj o zawartość witaminy C w posiłkach

Warto zadbać o spożywanie produktów bogatych w witaminę C, ponieważ znacznie zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego w organizmie. Łącz więc źródła żelaza z produktami z witaminą C. Zobacz moje propozycje posiłków!

  • Na śniadanie zjedz gryczankę z owocami, np. pomarańczą czy kiwi. Doskonałym dodatkiem do zdrowej owsianki będzie domowa granola zawierająca pistacje, migdały, pestki dyni, amarantus.
  • W porze obiadowej zjedz zupę z soczewicy i marchewki z cebulą i pietruszką. Sok z cytryny nie tylko świetnie przełamie smak, ale dostarczy również witaminę C.
  • Świetnym pomysłem na podwieczorek będzie szpinakowe smoothie z bananem i sokiem grejpfrutowym.
  • Na kolację spróbuj grahamek z tofu i pastą zrobioną z orzechów, awokado.

Rozważ suplementację

Niedobór żelaza może wystąpić u każdego. Jednak istnieją pewne grupy osób szczególnie narażonych na niedobór tego pierwiastka, np. kobiety w ciąży, kobiety menstruujące, seniorzy, sportowcy czy osoby na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej. Suplementację warto poprzedzić badaniami krwi i konsultacją z lekarzem, który ustali dzienną porcję i pomoże wybrać najlepszą formę żelaza. Jedną z najlepiej przyswajalnych form jest chelat żelaza

Ile żelaza muszę jeść?

Wartość dziennego zapotrzebowania na żelazo różni się w zależności od płci, wieku, a nawet sytuacji życiowej (kobiety w ciąży). Sprawdź, jakie jest dzienne zapotrzebowanie na żelazo w różnych grupach.

Grupa
Dzienne zapotrzebowanie
Kobiety w ciąży
27 mg
Kobiety karmiące piersią
10 mg
Niemowlęta do 6 miesięcy
0,3 mg
Niemowlęta 7-11 miesięcy
11 mg
Dzieci 1-3 lata
7 mg
Dzieci 4-9 lat
10 mg
Chłopcy 10-12 lat
10 mg
Dziewczęta 10-12 lat
10 mg (przed wystąpieniem miesiączki)
15 mg (po wystąpieniu miesiączki)
Chłopcy 13-18 lat
12 mg
Dziewczęta 13-18 lat
15 mg
Mężczyźni >19 lat
10 mg
Kobiety 19-50 lat
18 mg
Kobiety >50 lat
10 mg
Czy wiesz, że…
70% żelaza w ludzkim organizmie wiąże się z hemoglobiną, pigmentem czerwonych krwinek, który nadaje krwi czerwony kolor? Reszta wiąże się z innymi białkami, takimi jak mioglobina, transferyna i ferrytyna, lub jest przechowywana w komórkach.
Podsumowanie
  • Istnieją dwa rodzaje żelaza w diecie: hemowe i niehemowe. Dostarczanie ich obu może pomóc w optymalizacji wchłaniania i zapewnieniu odpowiedniego poziomu żelaza w organizmie.
  • Produkty, które są źródłem żelaza niehemowego (gorzej przyswajalnego) łącz z produktami bogatymi w witaminę C, zwiększającą wchłanianie żelaza w organizmie.
  • Dzienne zapotrzebowanie na żelazo różni się w zależności od wieku, płci i stanu zdrowia.
FAQ
  • Jakie produkty bogate w żelazo w ciąży można jeść?

    Do produktów bogatych w żelazo i bezpiecznych dla kobiet w ciąży należą warzywa liściaste, drób, ryby, podroby i rośliny strączkowe. Właściwe spożycie żelaza w czasie ciąży jest kluczowe dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu. Warto uwzględnić różnorodne źródła żelaza w diecie.

  • Jakie produkty bogate w żelazo dla dzieci?

    Dla dzieci odpowiednich jest wiele produktów zawierających żelazo, np. kurczak, indyk, wątróbka, ryby, ciecierzyca, fasola czy kasza jaglana. Dzieci, zwłaszcza w okresie szybkiego wzrostu, potrzebują odpowiedniej ilości żelaza dla prawidłowego rozwoju.

  • Co najszybciej podnosi żelazo?

    Aby szybko podnieść poziom żelaza w organizmie, warto wzbogać dietę o żelazo z różnych źródeł (mięso, ryby, rośliny). Zadbaj o dodatek produktów z witaminą C, jednocześnie unikaj kawy, herbaty i produktów z magnezem i błonnikiem pokarmowym, które zaburzają wchłanianie żelaza.

  • Co przeszkadza w przyswajaniu żelaza?

    Przyswajanie żelaza może być utrudnione przez kawę, herbatę, wapń, magnez, szczawiany, fityniany i błonnik pokarmowy. Unikaj więc łączenia ich z produktami bogatymi w żelazo – zachowaj 2-godzinny odstęp między nimi.

  • W jakim soku jest najwięcej żelaza?

    Największą ilość żelaza zawierają soki na bazie natki pietruszki, cytrusów i buraków czerwonych. Warto również pamiętać, że sok buraczany i inne soki mogą być bardziej efektywne w uzupełnianiu niedoborów żelaza, gdy są częścią zrównoważonej diety bogatej w żelazo i witaminę C.

Bibliografia
  • Źródła
    1. Pietrzak A., Skuteczne leczenie żelazem – zasady postępowania w niedoborze izolowanym i przebiegającym z niedokrwistością, Lekarz POZ, 2024, nr 1, s. 57-64.
    2. Borkowska A., Antosiewicz A., Żelazo – przyjaciel , który bywa toksyczny, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 2020, t. 69, nr 4, s. 757-764.
    3. Hurrell R, Egli I. Iron bioavailability and dietary reference values. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1461S-1467S. doi: 10.3945/ajcn.2010.28674F. Epub 2010 Mar 3. PMID: 20200263.
    4. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i in., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2020.
    5. Camaschella C., Iron deficiency. Blood, 2019, 133(1), s. 30–39.
    6. Piskin E, Cianciosi D, Gulec S, Tomas M, Capanoglu E. Iron Absorption: Factors, Limitations, and Improvement Methods. ACS Omega. 2022 Jun 10;7(24):20441-20456. doi: 10.1021/acsomega.2c01833. PMID: 35755397; PMCID: PMC9219084.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Dominika Leśnikowska
Miłośniczka zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej i smacznego jedzenia. Ceni zioła za ich dobroczynne właściwości, dlatego w swoim ogrodzie uprawia wiele gatunków roślin, takich jak oregano, melisa, mięta czy lawenda. W wolnym czasie lubi odkrywać nowe miejsca i fotografować. Dużo czasu poświęca również na prowadzenie swojego bloga kulinarnego.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 głosy
Article Rating
guest
0 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze Najwięcej głosów
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze
Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 159 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa