Jak czytać etykiety? Praktyczne wskazówki

10.08.2022
Data aktualizacji: 20.08.2024
Chcesz odżywiać się zdrowiej? Dowiedz się, jak analizować informacje na etykietach produktów i zostań świadomym konsumentem. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze produktów spożywczych i suplementów diety.

Czytanie etykiet produktów to dobry nawyk, który warto sobie wyrobić. Dzięki temu z łatwością wybierzesz zdrowszy produkt o lepszym składzie. Etykiety produktów zawierają wiele cennych informacji. Dowiesz się z nich między innymi:

  • ile łyżeczek cukru zawiera porcja produktu,
  • ile tłuszczu znajduje się w produkcie,
  • czy produkt zawiera dużą ilość błonnika.

W dalszej części artykułu pokazujemy, jak czytać etykiety suplementów diety i jak analizować te informacje. Dzięki temu łatwo wybierzesz dobrej jakości suplement diety z wysoką zawartością składników odżywczych, które pokryją Twoje dzienne zapotrzebowanie na witaminy i minerały.

Autor
Karina Wiśniowska
dietetyk, psycholog

Jak czytać etykiety produktów spożywczych?

Zacznijmy od produktów spożywczych. Ta wiedza przyda Ci się w trakcie codziennych zakupów. Badania pokazują, że konsumenci wybierając dany produkt często kierują się jego przednią etykietą. To właśnie na niej znajdują się najbardziej zachęcające do kupna informacje. Niestety, często są one jedynie zabiegiem marketingowym, który nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistym składzie produktu.

Ten problem jest szczególnie wyraźny w przypadku produktów dla dzieci. Przednia etykieta kusi kolorami, ulubionymi postaciami z bajek i zachęcającymi obietnicami, na przykład: “źródło witamin i minerałów”, “zawiera mleko i miód”. Pewnie wiele z tych haseł jest Ci dobrze znanych. Kiedy jednak uważnie przyjrzysz się tylnej etykiecie produktu możesz odkryć, że:

  • produkt zawiera niewielką ilość mleka i miodu, za to zawiera syrop glukozowo-fruktozowy, tłuszcz palmowy, dużą ilość cukru i inne zbędne substancje;
  • produkt faktycznie jest wzbogacony o witaminy i minerały, ale zawiera dużą ilość cukru, sztuczne barwniki i aromaty oraz sztuczne konserwanty.

Czy zatem warto, spożywać taki produkt lub podać go dziecku? Prawdopodobnie odpowiesz, że nie. Dzięki naszym wskazówkom nie dasz się pustym obietnicom producentów i wybierzesz produkt o najlepszym składzie.

Wskazówka nr 1 - sprawdź, jaki składnik jest na pierwszym miejscu w składzie
Zapoznaj się ze składem produktu. Uważnie przeczytaj listę składników. Zwróć uwagę, który składnik znajduje się na pierwszym miejscu. To ważna wskazówka: procentowo tego składnika jest najwięcej w tym produkcie. Jeśli zauważysz, że na pierwszym miejscu jest cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy, możesz już z góry założyć, że zawartość cukru w tym produkcie jest duża.
Wskazówka nr 2 - im prostszy skład, tym lepiej
Bardzo długa lista składników powinna od razu wzbudzić Twoją czujność. Warto wybierać produkty o prostym składzie. Czytając etykietę zastanów się, czy na pewno wszystkie te składniki są potrzebne, żeby stworzyć dany produkt. Aby lepiej to zrozumieć, poniżej zamieszczamy listę składników dwóch różnych rodzajów ciastek maślanych.

Skład nr 1

Mąka pszenna, masło 33%, substancja słodząca: maltitole, kakao w proszku o obniżonej zawartości tłuszczu 1,5%, sól.

Skład nr 2

Mąka pszenna, cukier, olej palmowy, masło 6 %, syrop glukozowo-fruktozowy, jaja w proszku, odtłuszczone mleko w proszku, substancje spulchniające (węglany amonu, węglany sodu, difosforany), pełne mleko w proszku, miód, sól, aromat.

Widzisz różnicę? Wyraźnie widać, że produkt nr 1 jest lepszej jakości. Nie zawiera oleju palmowego, syropu glukozowo-fruktozowego. Na dodatek jest bez cukru - zamiast niego zastosowano substancje słodzące, czyli w tym wypadku maltitole. Jest to lepsza opcja dla osób, które powinny dbać o prawidłowy poziom cukru we krwi.

Warto ograniczyć spożycie substancji takich jak: sztuczne barwniki, sztuczne konserwanty, emulgatory, syrop glukozowo-fruktozowy. Szczególnie warto zadbać o to, aby nie było ich w kupowanych produktach dla dzieci.

Jak czytać tabelę wartości odżywczych?

Tabela wartości odżywczych dostarczy Ci cennych informacji. Odczytasz z niej zawartość poszczególnych składników odżywczych w 100 gramach produktu i w sugerowanej dziennej porcji. To właśnie dzięki tabeli sprawdzisz:

  • kaloryczność produktu,
  • zawartość białka, tłuszczu i węglowodanów,
  • zawartość błonnika,
  • zawartość soli.

Tabela wartości odżywczych jogurtu z dodatkiem owoców

*Referencyjna Wartość Spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej

W tabeli zawsze są wyróżnione wartości spożywcze dla:

  • 100 gram produktu,
  • sugerowanej porcji produktu (w powyższym przykładzie jest to 150 g jogurtu).

Ilość gram w sugerowanej porcji produktu zależy od rodzaju produktu. Na przykład w przypadku jogurtów podaje się ilość wartości odżywczych, które dostarczy zawartość całego opakowania. W przypadku czekolady sugerowana porcja produktu to np. pasek czekolady.

Producent powyższego jogurtu podał referencyjną wartość spożycia poszczególnych składników odżywczych w 150 g produktu. Dzięki temu łatwo możesz sprawdzić, ile dziennego zapotrzebowania na węglowodany, białko, tłuszcz i sól pokrywa dany produkt.

Warto wiedzieć

  • Wybieraj produkty spożywcze bogate w błonnik. Błonnik to skuteczne wsparcie dla układu trawiennego. Wspiera pracę jelit, pomaga zadbać o regularne wypróżnianie się oraz pomaga utrzymać w normie poziom cukru we krwi. Korzystne działanie błonnika odczuwane jest, gdy spożywa się go ok. 25-40 gram dziennie.
  • Zalecane dzienne maksymalne spożycie soli to 5 gram. Pamiętaj, że do tej puli wchodzi nie tylko sól, którą dodajesz do potraw, ale również sól zawarta w spożywanych przez Ciebie produktach. Dzięki tabeli wartości odżywczych z łatwością sprawdzisz zawartość soli w danym produkcie. Pamiętaj, że nadmierne spożycie soli jest jednym z czynników powodujących nadciśnienie tętnicze.

Jak sprawdzić ile cukru zawiera dany produkt?

O szkodliwości nadmiernego spożycia cukru nie trzeba nikogo przekonywać. Niestety, wiele produktów zawiera dużą ilość cukru. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego przeciętny Polak spożywa 44,5 kg cukru w ciągu roku. Jak już wiesz, w tabeli znajdziesz informacje o zawartości cukrów w produkcie. Mając informację o tym, ile gram cukru zawiera porcja produktu możesz łatwo przeliczyć to na łyżeczki cukru. Wynik może Cię zaskoczyć!

1 łyżeczka to około 5 gram cukru. Poniżej znajdziesz informacje, ile łyżeczek cukru znajduje się w poszczególnych dobrze znanych Ci produktach.

  • szklanka coli – ok. 5 łyżeczek cukru
  • tabliczka mlecznej czekolady – ok. 11 łyżeczek cukru
  • 100 gram żelków – ok. 15 łyżeczek cukru
  • opakowanie truskawkowego serka homogenizowanego – ok. 4 łyżeczki cukru
  • batonik typu snickers – ok. 5 łyżeczek cukru

Jak czytać etykiety suplementów diety?

Wiesz już jak czytać etykiety produktów spożywczych. Teraz pokażemy Ci, jakie ważne informacje znajdziesz na etykietach suplementów diety. Dzięki temu łatwo porównasz składy różnych produktów i wybierzesz ten najlepszy. Zapamiętaj te 3 wskazówki:

  1. Wybieraj produkty z prostym i dobrym składem, bez zbędnych substancji dodatkowych.
  2. Uważnie czytaj tabelę składników aktywnych. Sprawdź ilość składników aktywnych w dziennej porcji.
  3. Wybieraj standaryzowane ekstrakty roślinne.

Postaw na prosty skład bez zbędnych substancji dodatkowych

Wybierając suplement diety, zwróć uwagę na jego skład. Im prostszy skład produktu, tym lepiej. Postaw na produkty bez zbędnych substancji dodatkowych, takich jak:

  • sztuczne barwniki,
  • sztuczne aromaty,
  • sztuczne konserwanty,
  • cukier,
  • syrop glukozowy (cukier i syrop glukozowy to składnik wielu suplementów diety w postaci żelek).

Dobrym rozwiązaniem są suplementy diety w postaci kropli. Ze względu na płynną formę, nie wymagają użycia substancji wypełniających, wiążących i utrzymujących wilgoć. Dzięki temu wyróżniają się prostszym składem niż tabletki z witaminami i minerałami.

Jeśli nie odpowiada Ci płynna forma produktów, wybierz suplementy diety w roślinnych kapsułkach z celulozy. Preparaty w kapsułkach Aura Herbals produkowane są w wegańskich kapsułkach Vcaps® z celulozy roślinnej. W ich składzie oprócz substancji aktywnych znajdują się tylko 2 naturalne substancje dodatkowe (inulina i l-leucyna), które pomagają zachować trwałość i jakość produktu.

Tabela składników aktywnych - jak ją czytać?

Tabela składników aktywnych zawiera informacje:

  • o ilości poszczególnych substancji aktywnych w dziennej porcji produktu;
  • w ilu procentach dzienna porcja produktu pokrywa dzienne zapotrzebowanie organizmu na dany składnik.

Poniższy przykład pomoże Ci nauczyć się odczytywać informacje z tabel składników aktywnych.

Czytając tabelę, zawsze zwracaj uwagę na RWS (Referencyjną Wartość Spożycia). To wskaźnik, który pokazuje w ilu procentach dzienna porcja produktu pokrywa dzienne zapotrzebowanie na poszczególne witaminy i minerały.

Wartości RWS dla poszczególnych witamin i minerałów zostały ustalone na podstawie wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Pokazują ile witamin i minerałów dziennie potrzebuje osoba dorosła. Pamiętaj jednak, że niektórzy z różnych względów mogą potrzebować większych dziennych porcji poszczególnych składników odżywczych. Wszystko zależy od stanu zdrowia danej osoby, prowadzonego stylu życia, wieku czy też płci.

W poniższym przykładzie dzienna porcja produktu (2 kapsułki) pokrywa więcej niż 100% dziennego zapotrzebowania na witaminę C i witaminę D. Produkt pokrywa także 30% dziennego zapotrzebowania na cynk i selen.

Przy rutynie i ekstrakcie z cytrusów nie ma informacji o RWS, ponieważ Referencyjna Wartość Spożycia została ustalona tylko dla witamin i minerałów. Ekstrakty roślinne i inne substancje aktywne nie posiadają norm spożycia.

Standaryzacja ekstraktów roślinnych

Kupując preparat z ekstraktami roślinnymi warto sprawdzić, czy są one standaryzowane na konkretną substancję aktywną. Co to oznacza?

Rośliny i zioła są bogate w dobroczynne i prozdrowotne substancje aktywne, na przykład kurkuma zawiera kurkuminę, ashwagandha zawiera witanolidy, a ostropest plamisty zawiera sylimarynę. Standaryzacja ekstraktu to gwarancja, że porcja ekstraktu roślinnego zawiera konkretną ilość cennej substancji.

W powyższym przykładzie zauważ, że pod ekstraktem z cytrusów widnieje informacja “w tym bioflawonoidy cytrusowe 60%”. To zapis informujący, że ekstrakt z cytrusów standaryzowany jest na 60% bioflawonoidów cytrusowych (dobroczynne substancje zawarte w cytrusach). 84 mg ekstraktu z cytrusów zawiera aż 50 mg dobroczynnych substancji aktywnych.

DER – Drug Extract Ratio

Na opakowaniu suplementu z ekstraktami roślinnymi możesz znaleźć także przydatną informację o DER, czyli Drug Extract Ratio. Wskaźnik ten pokazuje, z ilu gramów surowca roślinnego powstał dany ekstrakt.
Na przykład zapis “ekstrakt z korzenia ashwagandhy DER 20:1” oznacza, że z 20 gram surowca roślinnego uzyskano 1 gram ekstraktu roślinnego. Im wyższa pierwsza liczba, tym więcej surowca roślinnego użyto do wyprodukowania danego ekstraktu.

Podsumowanie
  • Dzięki naszym wskazówkom opanujesz czytanie etykiet produktów spożywczych i suplementów diety. Zobaczysz, że z czasem nabierzesz wprawy i szybko będziesz mógł ocenić, czy dany produkt jest dobry i pełnowartościowy. Podobał Ci się artykuł? A może masz pytanie? Daj nam znać w komentarzu.
Bibliografia
  • Źródła
    1. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 2020.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki. W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Poznaj naszego eksperta
Karina Wiśniowska
Psycholog i psychoonkolog kliniczny. Absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Akademii Dietetyki.
Komentarze (0)
Skomentuj
0 0 votes
Article Rating
guest
0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Prosto dla zdrowia
Poznaj nasze produkty

Zapisz się na newsletter

Zapisz się na newsletter i otrzymaj rabat 10% na pierwsze zakupy w naszym sklepie internetowym. Bądź na bieżąco - czekają na Ciebie nowości, specjalne akcje promocyjne i liczne wskazówki, jak dbać o zdrowie.
Imię(wymagane)

* Pole obowiązkowe
Prywatność(wymagane)
Dlaczego możesz nam zaufać?
Darmowa wysyłka
od 139 zł
Wysyłamy w 24h
99% zadowolonych
klientów
Gwarancja
bezpieczeństwa