Czy szpinak ma dużo żelaza?
Tak, szpinak zawiera żelazo, ale jego zawartość nie jest tak wysoka, jak kiedyś sądzono. W 100 g świeży szpinak zawiera 2,71 mg żelaza, a gotowany 3,51 mg. Szpinak zawiera żelazo niehemowe, które jest słabiej przyswajalne przez organizm. Ponadto wchłanianie żelaza ze szpinaku może być utrudnione przez obecność szczawianów.

Szpinak jest kojarzony jako źródło żelaza i polecany szczególnie w anemii. Świeży szpinak zawiera co prawda 2,71 mg żelaza w 100 g, ale jest to żelazo niehemowe, czyli gorzej przyswajalna forma żelaza w porównaniu do żelaza hemowego z mięsa. Żelazo ze źródeł roślinnych ma przyswajalność około 1-15% spożycia. Ponadto szpinak zawiera kwas szczawiowy, który hamuje wchłanianie żelaza. Oczywiście warto jeść szpinak i stanowi on wartościowe źródło witamin np. A, K1, błonnika czy luteiny, ale dbając o uzupełnianie żelaza z diety warto postawić także na inne źródła tego mikroelementu.
Jak zwiększyć przyswajanie żelaza z pożywienia?
- Zadbaj o dodatek witaminy C do posiłku: Dodanie do posiłku produktów bogatych w kwas askorbinowy, takich jak papryka, cytrusy czy pomidory, może zwiększyć wchłanianie żelaza zawartego w spożywanych jednocześnie produktach spożywczych.
- Unikaj połączenia żelaza z niektórymi składnikami: Fityniany (w zbożach, roślinach strączkowych, orzechach i nasionach) oraz polifenole (w warzywach, zbożach, przyprawach, herbacie, kawie, czerwonym winie i kakao) mogą również hamować wchłanianie żelaza niehemowego. Wapń może hamować wchłanianie zarówno żelaza niehemowego, jak i hemowego.
- Nie popijaj posiłku kawą lub herbatą: Zawarte w nich taniny i polifenole hamują wchłanianie żelaza. Najlepiej pić je co najmniej 2 godziny przed lub po jedzeniu.
- Gotuj w żeliwnych naczyniach: Używanie naczyń żeliwnych do gotowania, zwłaszcza kwaśnych potraw, może zwiększyć zawartość żelaza w jedzeniu.
- Jedz roślinne źródła żelaza z mięsem, rybami lub drobiem: Zawarte w nich żelazo hemowe nie tylko samo się dobrze wchłania, ale też wspiera przyswajanie żelaza niehemowego z innych produktów w tym samym posiłku.
Żelazo hemowe a niehemowe
Mięso (drób, wołowina, wieprzowina, ryby, ostrygi) zawiera żelazo hemowe, które jest łatwiej przyswajalne przez organizm niż żelazo niehemowe, występujące w produktach roślinnych, np. w szpinaku. Oznacza to, że po spożyciu mięsa, Twój organizm może wykorzystać większy procent zawartego w nim żelaza w porównaniu ze spożywaniem żelaza ze źródeł roślinnych. Przyswajalność żelaza z mięsa wynosi 15-40%, a ze źródeł roślinnych 1-15%.
Na co dzień warto przeplatać ze sobą źródła żelaza hemowego i niehemowego i dbać o obecność witaminy C w posiłku, która zwiększa jego wchłanianie.
Szpinak w diecie - przepisy
Gdy przypomnę sobie, jak jako dziecko widziałam mokry i mało apetycznie wyglądający szpinak na talerzu, to nie dziwie się, że nie miałam na niego ochoty. Jednak z czasem nauczyłam się go fajnie wkomponowywać do posiłków. Spróbuj szpinaku w kilku wariantach.
Koktajl szpinakowy
Składniki na 1 porcję:
- garść szpinaku
- 100 g świeżego mango
- jedno kiwi
- połówka banana
- 200 g mleka/napoju roślinnego (dodaj więcej, jeśli chcesz bardziej płynną formę)
- 2 łyżki ulubionych orzechów
Dla podbicia smaku soczystego mango dodaję jeszcze saszetkę kolagenu Colladrop Beauty mango. Szpinak jest tutaj niewyczuwalny!
Wykonanie: Zblenduj wszystkie składniki oprócz orzechów. Orzechy posiekaj i posyp koktajl.


Lekka sałatka z fetą, burakiem i orzechami włoskimi
Składniki na 1 porcję:
- dwie garści świeżego szpinaku baby
- 50 g sera feta (lub koziego)
- 30 g orzechów włoskich
- 100 g truskawek
- 100 g buraka
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżka octu balsamicznego (lub miodu)
- sól i pieprz do smaku
Wykonanie: Zacznij od dokładnego umycia i osuszenia szpinaku, wrzuć go na talerz. Umyte truskawki pokrój na ćwiartki, a buraka w kostkę, po czym dodaj je do szpinaku. Ser feta pokrusz, a orzechy posiekaj i posyp nimi sałatkę. Na koniec przygotuj dressing: w osobnym naczyniu połącz oliwę, ocet balsamiczny, sól i pieprz, a potem polej sałatkę i delikatnie wymieszaj.
Taki zestaw składników świetnie się ze sobą komponuje, a szpinak stanowi idealną bazę dla sałatki.


Lody szpinakowe
Składniki na 2-3 porcje:
- 150 g świeżego szpinaku baby
- 300 g miąższu dojrzałego mango (pokrojonego w kostkę)
- 200 ml mleka kokosowego (stała część)
- garść świeżej mięty
- 1-2 łyżki miodu, syropu z agawy lub syropu klonowego (ilość dostosuj do swoich preferencji)
- 1 łyżka soku z limonki
Wykonanie: Umyj szpinak i miętę, wysusz ręcznikiem papierowym, obierz i pokrój mango. Następnie wszystkie składniki wrzuć do blendera i miksuj na gładką, kremową masę. Następnie przelej ją do pojemnika i włóż do zamrażarki. Pamiętaj, aby mieszać lody widelcem co 30-60 minut przez pierwsze 2-3 godziny – dzięki temu będą idealnie kremowe. Po około 4 godzinach lody są gotowe do podania.
To bardzo ciekawa i egzotyczna propozycja, która warto spróbować, a szpinak nie jest tutaj wyczuwalny.


-
Źródła
- Briguglio M, Hrelia S, Malaguti M, et al. The central role of iron in human nutrition: from folk to contemporary medicine. Nutrients. 2020;12(6):1761. doi:10.3390/nu12061761
- Reddy NS, Malewar VG. Bio-availability of iron from spinach (Spanicia oleracea) cultivated in soil fortified with graded levels of iron. Plant Foods Hum Nutr. 1992 Oct;42(4):313-8. doi: 10.1007/BF02194092. PMID: 1438075.
- Schwartz J., iron in spinach, https://www.mcgill.ca/oss/article/food-health-news-quirky-science/setting-facts-straight-about-iron-spinach [13.08.2025]
- Sharma S, Khandelwal R, Yadav K, Ramaswamy G, Vohra K. Effect of cooking food in iron-containing cookware on increase in blood hemoglobin level and iron content of the food: A systematic review. Nepal J Epidemiol. 2021 Jun 30;11(2):994-1005. doi: 10.3126/nje.v11i2.36682. PMID: 34290890; PMCID: PMC8266402.
od 159 zł
klientów
bezpieczeństwa