Aura Herbals - polski producent suplementów diety Prosto dla zdrowia
zdrowie-kobiece_auraherbals_1280x200 zdrowie-kobiece_auraherbals_400x200

Leksykon Aura Herbals

Minerały

Żelazo – właściwości, skutki nadmiaru i niedoboru

Żelazo – najważniejsze informacje

Żelazo stanowi jeden z podstawowych mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie występuje w stanie wolnym w organizmie. Wchodzi w skład wielu ważnych białek: hemoglobiny w krwinkach czerwonych (odpowiedzialna za transport tlenu) oraz mioglobiny, która w tkankach mięśniowych odpowiada za magazynowanie tlenu. Dodatkową rolą żelaza jest wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Przyczynia się również do regeneracji tkanek. Jest szczególnie istotne w okresie ciąży oraz dla osób cierpiących na niedokrwistość.

Żelazo zastosowanie w ciąży

Możliwe zastosowania

  • Niedobór wynikający z diety np. wegetariańskiej.
  • Choroba Leśniowskiego-Crohna.
  • Utrata krwi.
  • Anemia, niedokrwistość.
  • Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo.
  • Szara, ziemista skóra.
  • Ciąża.
  • Osłabienie.
  • Zmęczenie.

Niedobór wynikający z diety

Dieta wegańska i wegetariańska są ubogie w zawartość żelaza w porównaniu z dietą mięsną. Produkty pochodzenia roślinnego zawierają niehemową odmianę tego pierwiastka, która jest w mniejszym stopniu przyswajana przez organizm.

Choroba Leśniowskiego- Crohna

Choroba zaliczana do nieswoistych, przewlekłych zapaleń jelit o nieznanej etiologii. Charakteryzuje się tym, że występuje tylko w określonych odcinkach układu pokarmowego. Często zlokalizowana w obrębie odcinka jelita cienkiego. Taka lokalizacja wpływa na utrudnione wchłanianie witamin oraz mikro- i makroelementów.

Utrata krwi

Żelazo stanowi składnik hemoglobiny. Dzięki obecności żelaza możliwy jest prawidłowy transport tlenu do tkanek. Podczas obfitych miesiączek lub po zabiegach chirurgicznych czy wypadkach, w których organizm traci znaczną część krwi, znacznie zwiększa się zapotrzebowanie na żelazo ze względu na zredukowaną liczbę czerwonych krwinek (erytrocytów).

Anemia

Niedokrwistość jest stanem chorobowym, w którym występuje niewystarczająca ilość hemoglobiny w erytrocytach. Anemia może występować w wielu odmianach najczęściej jest jednak powiązana z niewystarczającą ilością żelaza.

Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo

Zwiększone zapotrzebowanie przy jednoczesnej niewystarczającej podaży lub upośledzonym wchłanianiu najczęściej występuje u kobiet. Dodatkowo może występować zwłaszcza w okresie ciąży i laktacji, u wcześniaków oraz w okresie dojrzewania.

Szara ziemista skóra

Żelazo wywiera pozytywny wpływ na kondycję skóry. Dzięki zapewnieniu prawidłowego poziomu tego mikroelementu możliwe jest właściwe dotlenienie tkanek.

Ciąża

Podczas okresu ciąży naturalnie występuje obniżenie poziomu hemoglobiny. Aby zapobiegać niedoborom żelaza w tym okresie korzystne jest suplementowanie go w połączeniu z kwasem foliowym. Dostarczenie odpowiedniego poziomu tych składników pozwala na prawidłowy rozwój płodu.

Zmęczenie, osłabienie, apatia

Prawidłowy poziom żelaza we krwi zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Odpowiednia ilość tlenu dostarczana do komórek nerwowych jest kluczowa.

Objawy/skutki niedoboru żelaza

  • Osłabienie.
  • Anemia.
  • Apatia.
  • Wypadanie i kruchość włosów.
  • Łamliwość paznokci (pojawiają się białe plamy lub poziome wgłębienia).
  • Bladość skóry.
  • Zasinienia pod oczami.
  • Łatwość do tworzenia siniaków.
  • Obniżenie koncentracji i sprawności umysłowej.
  • Owrzodzenie języka oraz błony śluzowej jamy ustnej.

Większość z powyższych skutków wynika z niedotlenienia. Żelazo jako składnik niezbędny w transporcie tlenu stanowi czynnik wpływający na wiele fizjologicznych procesów zachodzących w organizmie.

Objawy przedawkowania

  • Osłabienie, złe samopoczucie wynikające z kumulowania się żelaza w wątrobie.
  • Bóle stawów spowodowane występowaniem przewlekłego stanu zapalnego.
  • Ubytek masy ciała spowodowany zmniejszonym apetytem.

Przyczyny nadmiernego poziomu żelaza we krwi

  • Zbyt duża podaż w diecie, spożywanie produktów bogatych w żelazo.
  • Zbyt wysokie wchłanianie żelaza z układu pokarmowego spowodowane hemochromatozą, chorobą metaboliczną posiadającą dwie postacie: pierwotną i wtórną.

Żelazo źródła pokarmowe

Źródła pokarmowe

Żelazo dzieli się na dwa rodzaje ze względu na źródło pochodzenia:

  • Hemowe – zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego, lepiej wchłaniane.
  • Niehemowe – zawarte w produktach pochodzenia roślinnego, słabiej wchłaniane.

Biodostępność oraz wchłanianie żelaza jest ściśle związane z jego pochodzeniem. Produkty bogate w żelazo lub suplementy diety z zawartością tego mikroelementu należy przyjmować w połączeniu z witaminą C. Należy natomiast unikać spożywania go w bezpośrednim połączeniu z produktami bogatymi w wapń takimi jak mleko lub jogurty. Taki dobór składników pozwala na zoptymalizowanie biodostępności i wchłaniania żelaza.

Produkty bogate w żelazo

Żelazo hemowe

  • Mięso i przetwory mięsne: głównie mięso czerwone np. wołowina, cielęcina, kaszanka.
  • Ryby: np. sardynki, pikling.
  • Podroby mięsne: np. wątroba wołowa, cielęca.
  • Jaja: zwłaszcza bogate w żelazo jest żółtko jaja kurzego.

Żelazo niehemowe

  • Rośliny strączkowe: np. bób, groszek zielony.
  • Orzechy i nasiona: np. dynia, mak, pistacje, migdały.
  • Produkty zbożowe: np. chleb żytni razowy z soją i słonecznikiem, chleb żytni razowy.
  • Płatki żytnie, kasza gryczana, kasza pęczak.
  • Warzywa: zwłaszcza zawierające dużo ciemnozielonego lub ciemnoczerwonego barwnika np. boćwina, burak, koper, szczaw, pietruszka.
  • Owoce: np. porzeczki czarne, maliny, awokado.
  • Suszone owoce: morele, śliwki, rodzynki.

Bibliografia

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
  2. http://www.diabetes.org/
  3. M.T. Murry „Encyclopedia of Nutritional suplement”, Prima Publishing 1996.
  4. Effect of traditional Oriental soy products on iron absorption. Macfarlane BJ, van der Riet WB, Bothwell TH, Baynes RD, Siegenberg D, Schmidt U, Tol A, Taylor JRN, Mayet F. Amerian Journal of Clinical Nutrition. 1990;51:873-880.
  5. Bains J. W., Crawford D. T., Ketcham A. S. (1966). Effect of chronic anemia on wound tensile strength: correlation with blood volume, total red blood cell volume and proteins. Ann. Surge. 164

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie i książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplement diety pamiętaj, że nie może on być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywnienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.

Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.

Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
newsletter2

Newsletter

Zapisz się na nasz newsletter i pobierz bezpłatnego e-booka, z którego dowiesz się, jak w prosty sposób możesz wesprzeć swoje zdrowie i Twoich bliskich!