Leksykon Aura Herbals
Spis treści
Witamina D spełnia wiele istotnych funkcji w organizmie. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Kluczowa w suplementacji witaminy D jest jej odpowiednia dawka. Zarówno niedobór jak i nadmiar mogą wywierać negatywny wpływ na organizm. Zbyt duża ilość witaminy D spowodowana jest zwykle przekroczeniem dziennej dawki aż czterokrotnie. Niedobór wywołany jest najczęściej zbyt niską ekspozycją na słońce. 20-minutowy spacer zwykle jest wystarczający do syntezy odpowiedniej dawki witaminy D. Witamina D3 nie wykazuje działania biologicznego. W praktyce oznacza to, że stanowi substancję wyjściową, która ulega cyklowi przemian i wytwarza czynne metabolity. Ze względu na dobrą rozpuszczalność w tłuszczach może prawidłowo krążyć w surowicy krwi. Dzieje się tak ze względu na białko, które wiąże witaminę D.
Witamina D3 poprawia przyswajalność i wyrównuje stosunek wapnia i fosforanów w nerkach oraz układzie pokarmowym. Cały proces wywiera pozytywny wpływ na rozwój i mineralizację kości. Dzięki niej fosfor organiczny przekształcany jest w nieorganiczny.
Najbardziej skuteczne są preparaty naturalne, w których witamina D3 została wyizolowana z lanoliny. Według badań są one o 70% bardziej przyswajalne niż inne formy. Lanolina to wosk znajdujący się na owczej wełnie, zabezpieczający ją przed zamoczeniem i niekorzystnymi warunkami pogodowymi Jest wykorzystywana w produkcji kosmetyków, produktów dermatologicznych, a także leków. W celu wytworzenia witaminy D3 lanolina zostaje oczyszczona, co prowadzi do powstania 7-dehydrocholesterolu – tego samego prekursora witaminy D, który jest obecny w naszej skórze. Następnie substancja jest przekształcana w D3 przez ekspozycję na promienie ultrafioletowe. Proces ten jest podobny do tego, co się dzieje, gdy nasza skóra jest wystawiana na działanie słońca. Końcowy produkt jest wysoce skoncentrowany i należy go wymieszać z innymi substancjami w celu uzyskania odpowiedniej dawki.
Układ kostny kształtuje się aż do osiągnięcia dorosłości – w momencie skończenia 19 lat w szkielecie znajduje się ponad 90 proc. docelowej masy kostnej. Już około 40. roku życia ubytek kości jest szybszy niż proces ich odtwarzania. W takiej sytuacji zażywanie witaminy D na mocne kości jest kluczowe. Odpowiada ona bowiem nie tylko za wzmocnienie układu kostnego, ale też zwiększa wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego i intensyfikuje tworzenie osteoblastów (komórek tworzących kości).
Witamina D to nie jedyna substancja, która jest potrzebna do prawidłowego rozwoju kości. Ważne są również:
Witamina D ma wpływ również na odporność organizmu. W miesiącach zimowych, gdy brakuje słońca, występuje obniżenie odporności co prowadzi do licznych chorób. Dzieje się tak dlatego, ponieważ wytwarzamy wtedy mniej witaminy D, która bierze udział w reakcji immunologicznej (odpornościowej) organizmu. Witamina D zwiększa odporność organizmu, pobudza układ immunologiczny, wspierając limfocyty T w walce z infekcjami. W okresie poinfekcyjnym przyspiesza rekonwalescencję organizmu.
Przypuszcza się również, że jej poziom odgrywa znaczącą rolę w depresji.
Witamina D dzięki jednemu z aktywnych metabolitów może zapobiec rakowi sutka, jajnika, prostaty, płuc, jelita grubego oraz czerniaka. Obecność witaminy D hamuje rozwój komórek nowotworowych i tworzenie nowych naczyń krwionośnych, odżywiających guza. Im wyższe stężenie tej witaminy w organizmie, tym mniejsze szanse zachorowania na raka. Już teraz wiadomo, że witamina D pomaga również osobom, które wcześniej przechodziły chorobę nowotworową.
Witamina D niweluje również nadciśnienie tętnicze. Prawdą jest, że “witamina słońca” doskonale sprawdza się w profilaktyce chorób związanych z zaburzeniami metabolicznymi, np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy chorób autoimmunologicznych. Witamina D zapobiega podnoszeniu poziomu cholesterolu, dzięki czemu hamuje choroby układu krążenia takim jak miażdżyca. Stąd witamina D jest dobrym rozwiązaniem profilaktycznym na nadciśnienie.
Niedobór witaminy D3 u niemowląt może skutkować opóźnieniem procesu zrastania się ciemiączka.
Przedawkowanie witaminy D może doprowadzić do gromadzenia się wapnia w tkankach. Szczególnie narażone są tętnice i nerki, ale również mięsień sercowy. Cały proces prowadzi do zaburzenia pracy serca i układu nerwowego.
Witaminę D można znaleźć przede wszystkim w rybach morskich. Najlepiej podawać je gotowane, pieczone albo duszone, smażenie niszczy bowiem witaminę D. Niewielkie ilości tej witaminy zawierają również:
Witamina D występuje w żywności w niewielkich ilościach, głównie w świecie zwierzęcym. Szczególe dużo tej witaminy zawierają tłuste ryby (od 5 µg do ponad 10 µg w 100 g), znacznie mniej, bo poniżej 2 µg w 100 g znajduje się w mięsie, podrobach, drobiu i przetworach mlecznych, zwłaszcza o obniżonej zawartości tłuszczów. Produkty roślinne, poza produktami wzbogaconymi w tę witaminę, na ogół nie zawierają witaminy D. Tabela przedstawia zakresy zawartości witaminy D w wybranych produktach.
Zawartość witaminy D3 w 100g | Produkty spożywcze |
---|---|
Poniżej 2 µg | Sery pleśniowe (rokpol, kamamber), sery dojrzewające (tylżycki, gouda), mięso (wieprzowina, wołowina), wątroba wieprzowa i wołowa, drób (indyki, kaczki, kury), ryby (dorsze, flądry), masło. |
2 – 5 µg | Kurczaki, ryby (pstrągi strumieniowe, tuńczyki), pieczarki. |
5 – 10 µg | Ryby (halibuty, karpie, makrele, sole), margaryny wzbogacane. |
Powyżej 10 µg | Ryby (śledzie, łososie, pstrągi tęczowe, węgorze). |
Bibliografia
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
W przypadku stosowania suplement diety pamiętaj, że nie może on być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywnienia i zdrowy tryb życia.
Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.
Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.