Leksykon Aura Herbals
Spis treści
Luteina jest nienasyconym węglowodorem polienowym, należącym do rodziny karotenoidów, czyli naturalnych barwników. Karotenoidy dzielą się na dwie grupy: ksantofili i węglowodorów izoprenu. Luteina zaraz obok zeaksantyny i kryptoksantyny należy do ksantofili. Rozpuszcza się w tłuszczach i rozpuszczalnikach organicznych oraz w alkoholach. Luteina jest syntetyzowana przez rośliny i występuje w owocach, a także zielonych liściach warzyw oraz pomarańczowych i żółtych warzywach.
Luteina posiada wiele ważnych dla zdrowia właściwości. Jej najważniejszą cechą jest działanie antyoksydacyjne. Hamuje działanie wolnych rodników na komórki organizmu. Część luteiny ulega transformacji do witaminy A. Dzięki tej właściwości karotenoidy chronią organizm przed niektórymi chorobami.
Organizm ludzki nie posiada właściwości syntetyzowania tego barwnika. W związku z tym warto zastanowić się nad suplementacją luteiny. Jest substancją rozpuszczalną w tłuszczach, dlatego najkorzystniejsze będzie uzupełnianie jej niedoborów podczas spożywania posiłków tłuszczowych. Dzięki temu znacznie zwiększa się jej biodostępność.
Luteina ulega w organizmie podobnym przemianom jak tłuszcze. W wyniku procesów trawiennych w obecności kwasów żółciowych jest transportowana za pośrednictwem krwi do wątroby. Następnie krew transportuje ją z wątroby do tkanek w zależności od zapotrzebowania i jej roli w tkankach. Luteina i zeaksantyna najaktywniej gromadzą się w soczewce oka i centralnej części siatkówki – plamce żółtej.
Luteina korzystnie wpływa na niektóre funkcje organizmu. Jej właściwości to:
Luteina wykazuje właściwości pozytywnie wpływające na zdrowie. Przyczynia się głównie do wsparcia wzroku i zapobiegania chorobom oczu, jak również poprawy kondycji skóry. Nadal trwają badania nad innymi właściwościami luteiny.
Zapobiega powstaniu zaćmy i zwyrodnieniu plamki żółtej
Zaćma to zwyrodnieniowe lub rozwojowe zmętnienie soczewki oka, które niestety prowadzi do stopniowej utraty wzroku. Jak dostarczanie luteiny do organizmu może pomóc w przypadku zaćmy?
Plamka żółta zawierająca czopki i pręciki umożliwia widzenie centralne. Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku w podeszłym wieku. Dzielimy je na stadia:
Jak luteina może wpłynąć na przebieg zwyrodnienia plamki żółtej?
Luteina nagromadzona w plamce żółtej, chroni ją poprzez filtrowanie światła niebieskiego i ograniczenie działania wolnych rodników. Dzięki temu zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób związanych z narządem wzroku, w tym zwyrodnienia plamki żółtej. Dodatkowo, luteina wspiera jej funkcje i ogólną dobrą kondycję oczu.
Zwiększa ochronę oczu i skóry przed działaniem promieni słonecznych
Luteina stanowi podstawowy barwnik występujący w soczewce i centralnej części siatkówki, czyli plamce żółtej. Ma niepodważalne znaczenie dla oczu, gdyż odpowiada za widzenie centralne i zapewnia najwyższą ostrość wzroku. Stanowi silny przeciwutleniacz. Pełni dodatkowo funkcję ochronną przed szkodliwym działaniem promieniowania UVA i UVB. Luteina selektywnie gromadzona w siatkówce oczu chroni przed związaną z wiekiem degeneracją, dlatego szczególnie istotna będzie jej suplementacja u osób starszych.
Wpływ luteiny na kondycję skóry
Luteina jest związkiem, który gromadzi się w ludzkiej skórze. Zostały przeprowadzone badania pokazujące, że składnik ten ma spory wpływ na kondycję skóry. Regularna suplementacja może wpłynąć na zwiększenie jej elastyczności i nawodnienia. Ponadto, luteina ogranicza utlenianie lipidów, tak ważnych dla zdrowia i wyglądu skóry.
Choroby układu krążenia i udary
Jak wiadomo, są dwa rodzaje cholesterolu, HDL, zwany często „dobrym” cholesterolem oraz LDL, czyli „zły” cholesterol. LDL przyczynia się do powstania miażdżycy. Badania sugerują, że przyjmowanie suplementów zawierających luteinę znacznie obniża ryzyko wystąpienia tej choroby poprzez obniżenie poziomu LDL.
Luteina to składnik, który występuje naturalnie w wielu produktach, takich jak warzywa i owoce. W umiarkowanych ilościach dostarczanych z posiłkami, luteina nie powinna wywoływać niepożądanych skutków. Jednak ciąża to wyjątkowy stan w organizmie kobiety. Dlatego chęć stosowania jakiegokolwiek preparatu powinna skonsultować ze swoim lekarzem.
Nie ma przeciwwskazań do spożywania luteiny przez kobiety karmiące piersią, pod warunkiem, że składnik ten jest dostarczany wraz z dietą i nie jest przyjmowany w nadmiarze. Dodatkową suplementację luteiny należy skonsultować z lekarzem.
Niedobory luteiny wiążą się głównie z dolegliwościami ze strony oczu. Do objawów niewystarczającej ilości luteiny w ustroju człowieka mogą należeć:
Do skutków długotrwałego niedoboru luteiny w organizmie należą:
Luteina jest raczej bezpiecznym składnikiem. Jednak w rzadkich przypadkach mogą wystąpić skutki uboczne jego stosowania. Jednym z nich może być alergia, więc ważna jest obserwacja organizmu po rozpoczęciu przyjmowania suplementów z luteiną. Do objawów alergii należą: wysypka, swędzenie czy obrzęk. Niektóre osoby mogą doświadczać problemów ze strony układu pokarmowego, takich jak biegunka, nudności czy zgaga. Przy spożywaniu zbyt wysokich dawek luteiny może wystąpić zabarwienie skóry na kolor pomarańczowo-brązowy.
Do wskazań przyjmowania preparatów z luteiną możemy zaliczyć ochronę zdrowia oczu, poprawę funkcji wzrokowych, ochronę oczu przed promieniowaniem UV czy chęć zadbania o skórę.
Do przeciwwskazań stosowania luteiny należą:
Chęć suplementowania luteiny zawsze warto skonsultować z lekarzem, który rozwieje wszelkie wątpliwości.
Jeżeli poziom luteiny w Twoim organizmie nie jest wystarczający, a nie jesteś w stanie dostarczyć jej wraz z dietą, dobrym pomysłem będzie suplementacja. Warto jednak zwrócić uwagę na kilka aspektów.
Więcej praktycznych wskazówek znajdziesz w artykule “Skuteczna suplementacja. Jak wybrać dobry suplement diety?”
Dawkowanie luteiny zależy od jej poziomu w organizmie. Przyjmuje się, że dzienna bezpieczna porcja luteiny to 6-20 mg. W razie wątpliwości warto skonsultować z lekarzem chęć dodatkowej suplementacji luteiny.
Luteina jest produkowana tylko przez rośliny i występuje w zielonych liściach warzyw, a także w żółtych i pomarańczowych warzywach. Znajduje się również w niektórych owocach. Najwięcej luteiny jest w jarmużu – ok. 39 mg/100 g oraz w szpinaku – ok. 11,9 mg/100 g. Ponadto źródłem luteiny są:
Warto podkreślić, że największe pokłady luteiny znajdują się w skórce oraz miąższu owoców i warzyw. Ogólna zawartość luteiny w roślinach zależy od kilku czynników, jakimi są np. metody uprawy czy rejon geograficzny. Luteina występuje również w żółtku jaja kurzego. Jest to spowodowane karmieniem tych zwierząt produktami roślinnymi.
Bibliografia
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.
Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.