Czy przyjmowanie żelaza wpływa na miesiączkę?
Przyjmowanie preparatów z żelazem nie wpływa bezpośrednio na cykl menstruacyjny, ale niedobór żelaza związany z utratą krwi może prowadzić do osłabienia, a nawet zaniku miesiączki. Obfite miesiączki powodują utratę żelaza, co zwiększa ryzyko anemii i niedoboru pierwiastka, dlatego suplementacja jest zalecana, ale powinna być prowadzona pod kontrolą specjalisty.
Podczas miesiączki kobieta traci średnio 30-80 ml krwi, co odpowiada około 10-20 mg żelaza na cykl. Przy obfitych miesiączkach utrata może być nawet dwukrotnie większa. W dłuższej perspektywie takie straty prowadzą do obniżenia zapasów żelaza (ferrytyny), a u części kobiet do rozwinięcia niedoboru lub anemii z niedoboru żelaza (IDA, ang. iron deficiency anemia). Suplementacja żelaza nie jest konieczna u wszystkich miesiączkujących kobiet. Zaleca się ją wtedy, gdy badania krwi (ferrytyna, hemoglobina) wskazują na niedobory lub gdy występują objawy takie jak przewlekłe zmęczenie, spadek koncentracji, osłabienie włosów i paznokci czy bladość skóry. W przypadku kobiet z regularnie obfitymi miesiączkami suplementacja jest szczególnie uzasadniona, ponieważ dieta często nie wystarcza, by uzupełnić tak duże straty. Przyjmowanie żelaza w trakcie miesiączki wpływa korzystnie na wyrównywanie bilansu – nie hamuje samego krwawienia, ale pozwala szybciej odbudować zapasy żelaza po cyklu.
Jak stosować żelazo podczas miesiączki?
Badania pokazują, że najlepszą strategią jest stosowanie 40-65 mg żelaza elementarnego co drugi dzień, ponieważ taka dawka i schemat zwiększają wchłanianie i zmniejszają ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. Kuracja zwykle trwa od 8 do 12 tygodni, a jej zakończenie powinno być oparte na wynikach badań kontrolnych – ferrytyna powinna przekroczyć 30-50 µg/L.
Nie wszystkie suplementy z żelazem są tak samo skuteczne, ponieważ mają różną przyswajalność. Najlepiej przyswajalne formy to żelazo dwuwartościowe (Fe2+), np. diglicynian żelaza (II).
Jakie są skutki niedoboru żelaza u kobiet?
Niedobór żelaza u kobiet miesiączkujących niesie poważne konsekwencje. Początkowo pojawia się zmęczenie i gorsza wydolność fizyczna, później spada odporność, pogarsza się zdolność uczenia i pamięci. Długotrwały niedobór prowadzi do anemii, która może zwiększać ryzyko powikłań w ciąży, utrudniać codzienne funkcjonowanie i obniżać jakość życia. Utrata żelaza w trakcie miesiączki jest istotna i w części przypadków wymaga suplementacji. Najlepsze efekty daje regularne, kontrolowane leczenie w odpowiedniej dawce, monitorowane badaniami krwi.
-
Źródła
- Hallberg L, Nilsson L. Determinants of menstrual blood loss. Scand J Haematol. 1964;1: 249–267.
- WHO. Iron deficiency anaemia: assessment, prevention, and control. A guide for programme managers. Geneva: World Health Organization, 2001.
- Stoffel NU, et al. Iron absorption from oral iron supplements given on alternate days is greater than with consecutive-day dosing in iron-depleted women. Lancet Haematol. 2017;4(11): e524–e533.
- WHO. Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity. Geneva: World Health Organization, 2011.



