Prosto dla zdrowia
Prosto dla zdrowia
Blog Aura Herbals
autor: Karina Wiśniowska
Autor
Karina Wiśniowska
dietetyk, psycholog
Polecany produkt
Witamina D3 4000 IU, MCT, krople 50 ml
Naturalna witamina D z lanoliny, 4000 IU w jednej aplikacji
Najczęściej czytane
Skuteczna suplementacja. Jak wybrać dobry suplement diety?
autor: Karina Wiśniowska
Suplementacja witaminy D. Którą witaminę D Aura Herbals wybrać?
autor: Karina Wiśniowska
Recepta na racjonalną i bezpieczną suplementację witamin i składników mineralnych
autor: Hanna Przerada
14 listopada na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. Czy wiesz, że aż 3,5 miliona Polaków choruje na cukrzycę? Szacuje się, że ponad milion z nich nie wie o swojej chorobie. Pierwsze objawy cukrzycy mogą być na tyle subtelne i niespecyficzne, że mogą pozostać długo niezauważone. Tymczasem szybka diagnoza pozwala podjąć odpowiednie działania, dzięki którym można uniknąć negatywnych konsekwencji tej choroby. Z artykułu dowiesz się wszystkiego, co najważniejsze o cukrzycy.
Spis treści
Statystyki alarmują – na całym świecie są 422 miliony chorych na cukrzycę. Wśród nich są tylko 243 miliony zdiagnozowanych przypadków. To oznacza, że 179 milionów osób nie wie o swojej chorobie. Brak diagnozy oznacza brak odpowiedniego leczenia. Warto pamiętać, że nieleczona cukrzyca wiąże się z negatywnymi skutkami dla zdrowia, a w skrajnych przypadkach może nawet spowodować śmierć.
Dlatego tak ważne jest, aby umieć rozpoznać objawy cukrzycy. W przypadku podejrzenia cukrzycy czas gra ogromną rolę – szybsza diagnostyka oznacza szybsze wdrożenie leczenia.
Wciąż powszechne są błędne przekonania na temat cukrzycy. W świadomości części osób utrwalił się stereotypowy obraz diabetyka jako osoby w starszym wieku, często otyłej i stroniącej od aktywności fizycznej. Tymczasem cukrzyca ma wiele twarzy – może dotknąć każdego, niezależnie od płci, wieku, wagi ciała lub stylu życia.
Światowy Dzień Cukrzycy to czas, w którym kładzie się szczególny nacisk na edukację społeczeństwa. Obalanie mitów dotyczących choroby i szerzenie wiedzy na jej temat to szansa na odnalezienie jeszcze niezdiagnozowanych osób.
Obalmy raz na zawsze błędne przekonania na temat cukrzycy.
Mit nr 1: przyczyną cukrzycy jest nadmierne spożycie słodyczy.
Przyczyną cukrzycy jest autoagresja organizmu lub nieprawidłowy styl życia.
Mit nr 2: na cukrzycę chorują tylko starsi ludzie.
Na cukrzycę można zachorować w każdym wieku.
Mit nr 3: na cukrzycę chorują tylko osoby otyłe.
Cukrzyca diagnozowana jest także u osób szczupłych.
Mit nr 4: jeśli w rodzinie nie było przypadków cukrzycy, to nie można na nią zachorować.
Czynniki genetyczne to nie jedyne czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy.
Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna wynikająca z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny. Charakteryzuje się hiperglikemią, czyli stanem, w którym poziom glukozy we krwi znacznie przewyższa górną granicę normy. Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki poziom glukozy powoduje uszkodzenie narządów i zaburza ich pracę. Dotyczy to w szczególności narządów takich jak nerki, serce, oczy. Przewlekła hiperglikemia wpływa negatywnie także na stan i funkcjonowanie naczyń krwionośnych.
Wyróżnia się następujące typy cukrzycy:
W niniejszym artykule omówimy dwa najczęściej występujące rodzaje cukrzycy, czyli cukrzycę typu 1 oraz cukrzycę typu 2.
Cukrzyca typu 1 (cukrzyca insulinozależna) zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych. Oznacza to, że układ immunologiczny niszczy własne tkanki i komórki. Zaczyna traktować je jako „obce” i atakuje je.
W cukrzycy typu 1 układ immunologiczny atakuje i uszkadza komórki beta trzustki. Są to komórki endokrynne odpowiedzialne za produkcję insuliny, ważnego dla organizmu hormonu. Insulina jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu węglowodanów, białek i tłuszczów.
Uszkodzenie komórek beta trzustki prowadzi do zakłócenia wydzielania insuliny. Trzustka przestaje produkować insulinę lub wytwarza jej za mało, aby hormon mógł spełnić swoją funkcję. W konsekwencji organizm nie radzi sobie z glukozą we krwi – nie może jej odpowiednio przyswoić. Skutkuje to znacznie podwyższonym poziomem cukru we krwi. Nie jest to obojętne dla organizmu i wiąże się to z negatywnymi konsekwencjami dla zdrowia. Mogą wystąpić powikłania pod postacią kwasicy ketonowej i śpiączki ketonowej, uszkodzeniu mogą także ulec narządy wewnętrzne.
Cukrzyca typu 1 stanowi około 10% wszystkich przypadków zachorowań na cukrzycę. Dotyka najczęściej dzieci i osoby w młodym wieku, dlatego często nazywana jest cukrzycą młodzieńczą. Co roku na całym świecie diagnozuje się 65 tysięcy nowych przypadków zachorowań na cukrzycę typu 1 u dzieci poniżej 15 roku życia. Zbyt późno zdiagnozowana i nieleczona niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji dla organizmu dziecka. W skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci.
Dokładne przyczyny cukrzycy typu 1 pozostają wciąż niepoznane. Naukowcy są zdania, że geneza cukrzycy insulinozależnej może być związana z więcej niż jednym czynnikiem. Do czynników ryzyka zaliczają:
To najczęściej występujący na świecie typ cukrzycy (około 80-90% wszystkich zachorowań). Na wystąpienie cukrzycy typu 2 mają wpływ zarówno czynniki genetyczne jak i środowiskowe. Za jej główne przyczyny uważa się zaburzenia wydzielania i działania insuliny oraz otyłość powodującą insuliooporność.
Cukrzyca typu 2 uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. Siedzący styl życia, stres, niewłaściwa dieta i otyłość to problemy, które dotykają społeczeństwa krajów na całym świecie. Powyższe czynniki znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Szacuje się, że w ciągu ostatnich 35 lat liczba diabetyków zwiększyła się aż 3,5 razy. Co 6 sekund z powodu cukrzycy i jej konsekwencji umiera jedna osoba. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że w przeciągu dekady cukrzyca może stać się jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie.
Naukowcy do czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 zaliczają:
Przebieg choroby zależy w dużej mierze od jej przyczyn. Gdy u podłoża choroby leżą czynniki genetyczne, dochodzi do zakłócenia procesu produkcji i wydzielania insuliny. Insulina może być uwalniana zbyt długo lub z opóźnieniem.
Cukrzyca typu 2 może być spowodowana także czynnikami środowiskowymi, takimi jak brak aktywności fizycznej i otyłość. Otyłość prowadzi do stopniowo postępującej insulinooporności, która wiąże się z obniżeniem wrażliwości organizmu na działanie insuliny. W konsekwencji komórki beta trzustki muszą produkować coraz większe ilości insuliny, aby mogła ona spełnić swoją rolę. Wzmożona produkcja insuliny z czasem prowadzi do wyczerpania możliwości komórek beta w trzustce To właśnie wtedy zaczynają pojawiać się objawy kliniczne cukrzycy: obserwuje się zwiększone pragnienie, częstsze oddawanie moczu, senność czy zmniejszenie masy ciała.
Nieleczona cukrzyca typu 2 wiąże się z groźnymi powikłaniami, takimi jak:
Początkowo cukrzyca może nie dawać zauważalnych objawów. Pierwsze objawy mogą też być błędnie interpretowane jako skutek stresu, zmęczenia czy przebytych infekcji. Dlatego warto uważnie obserwować swój organizm i zwracać uwagę na pojawiające się niepokojące objawy. Poniższa lista zawiera najczęstsze objawy cukrzycy:
Jeśli zaobserwujesz u siebie kilka z powyższych objawów, warto skonsultować się ze specjalistą, który zleci badania krwi.
Aby zdiagnozować cukrzycę należy wykonać pomiar glukozy we krwi i skonsultować wynik z lekarzem POZ (podstawowej opieki zdrowotnej). Jeśli wynik będzie nieprawidłowy i przekroczy normę, lekarz zleci pogłębioną diagnostykę i wizytę u diabetologa.
Jednym z zlecanych w tej sytuacji badań jest test obciążenia glukozą, czyli doustny test tolerancji glukozy. Jest to dwupunktowe badanie polegające na podaniu 75 g glukozy rozpuszczonej w wodzie. Przed podaniem glukozy pobiera się próbkę krwi z żyły, aby poznać poziom cukru przed badaniem. Po upływie 2 godzin ponownie pobiera się próbkę krwi, aby oznaczyć stężenie glukozy. Test obciążenia glukozą często wykonywany jest u kobiet ciężarnych, aby wykluczyć cukrzycę ciążową.
W poniższej tabeli znajdują się kryteria diagnostyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Z ich można sprawdzić, czy wynik badania poziomu cukru we krwi mieści się w dopuszczalnej normie.
Badanie
Glukoza w osoczu
Interpretacja wyniku
Glikemia przygodna – oznaczona w próbce krwi pobranej o dowolnej porze i niezależnie od spożytego posiłku
≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)
Podejrzenie cukrzycy
Glikemia na czczo – oznaczona w próbce krwi pobranej 8-14 godzin od ostatniego posiłku
<100 mg/dl (5,6 mmol/l)
100-125 mg/dl
(5,6-6,9 mmol/l)
≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l)
Prawidłowa glikemia na czczo
Nieprawidłowa glikemia na czczo
Podejrzenie cukrzycy
Glikemia po 2 godzinach w doustnym teście obciążenia glukozą
<140 mg/dl
(7,8 mmol/l)
140-199 mg/dl
(7,8-11,0 mmol/l)
≥ 200 mg/dl
(≥11,1 mmol/l)
Prawidłowa glikemia
Nieprawidłowa glikemia
Podejrzenie cukrzycy
Diagnoza cukrzycy, niezależnie od jej typu, wiąże się z silnymi emocjami. Może pojawić się szok, złość, smutek i niepokój o to, jak będzie wyglądało dalsze życie z chorobą. To naturalne i w pełni normalne reakcje na diagnozę. Każdy, kto ją usłyszał, potrzebuje czasu, aby oswoić się z nią i zaakceptować ją. Czas potrzebny jest również, aby nauczyć się funkcjonowania z chorobą.
Gdy na cukrzycę choruje małe dziecko, trudności związane z chorobą wpływają na funkcjonowanie całej rodziny. Cukrzyca u dziecka często wymaga zmian w planie dnia większości członków rodziny, szczególnie rodziców. Rodzice muszą nauczyć się mierzenia i monitorowania poziomu cukru we krwi dziecka, obliczania ilości węglowodanów w jego posiłkach i dbania o jego dobre samopoczucie.
Na szczęście z cukrzycą można dobrze funkcjonować i prowadzić normalne życie. Aby to osiągnąć, należy współpracować z diabetologiem i nauczyć się regularnego monitorowania poziomu cukru we krwi i odpowiedniego reagowania na jego zmiany.
Czy codzienność osoby z cukrzycą typu 1 różni się od codzienności osoby z cukrzycą typu 2? Poniższe krótkie podsumowanie pokazuje podobieństwa i różnice w codzienności osoby chorej na cukrzycę w zależności od jej rodzaju.
Po zdiagnozowaniu cukrzycy u wielu chorych pojawiają się liczne pytania o dietę. Pojawia się obawa, że należy całkowicie zrezygnować z konkretnych produktów. Diabetycy często zastanawiają się, czy mogą raz na jakiś czas sięgnąć po słodycze lub jakie owoce mogą jeść przy cukrzycy. Najnowsze podejście w dietetyce klinicznej zakłada, że osoby z cukrzycą przede wszystkim powinny stosować się do zasad zdrowego żywienia i dbać o zbilansowaną dietę bogatą w cenne składniki odżywcze.
Nie oznacza to, że muszą kategorycznie zrezygnować z konkretnych produktów. Kiedy osoba z cukrzycą nabierze doświadczenia w stosowaniu insuliny, wówczas może pozwolić sobie na spożycie umiarkowanych ilości produktów o wyższym ładunku glikemicznym. Odpowiednio dobrana dawka insuliny pomoże utrzymać poziom cukru we krwi w normie. Ważne, aby zachować zdrowy umiar i pamiętać o zasadach zdrowego żywienia.
Poniżej znajdziesz wskazówki, o których warto pamiętać w cukrzycy.
Umiarkowany wysiłek fizyczny pełni ważną rolę nie tylko w prewencji, ale również w leczeniu cukrzycy. Odpowiednio dobrany trening pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi oraz wspomaga działanie insuliny. W połączeniu ze zbilansowaną i zdrową dietą, korzystnie wpływa na samopoczucie diabetyka.
Razem z lekarzem, dietetykiem lub innym specjalistą warto dobrać odpowiedni rodzaj aktywności fizycznej. W zależności od ogólnej kondycji chorego specjalista może zalecić długie spacery, pływanie, jazdę na rowerze, ćwiczenia aerobowe lub mniej intensywne ćwiczenia.
Ważna jest regularność ćwiczeń i czas ich trwania dostosowany do ogólnej kondycji organizmu. Na początek można zacząć od krótszych treningów, aby przyzwyczaić organizm do regularnego wysiłku fizycznego. W trakcie ćwiczeń zalecana jest kontrola tętna i poziomu cukru we krwi.
Podsumowanie
Diagnoza cukrzycy jest trudnym doświadczeniem dla większości osób. Na szczęście diagnoza to nie wyrok – dzięki osiągnięciom współczesnej diabetologii, z cukrzycą można żyć normalnie i dobrze funkcjonować na co dzień. Ważne jest, aby szybko zdiagnozować chorobę i wdrożyć odpowiednie leczenie połączone ze zmianami w stylu życia.
Bibliografia
Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.
Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.
Zapisz się na nasz newsletter i pobierz bezpłatnego e-booka, z którego dowiesz się, jak w prosty sposób możesz wesprzeć swoje zdrowie i Twoich bliskich!