Algi – superżywność z mórz i oceanów. Poznaj ich właściwości!

Produkty ze sproszkowanymi algami są popularne w Polsce od kilku lat. Chlorella razem ze spiruliną dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom na dobre zagościły w codziennej diecie wielu osób. Okazuje się, że to jednak nie wszystkie możliwości, jakie drzemią w algach. Wyniki badań pokazują, że algi morskie pełnią ważną rolę w suplementacji witaminy D u osób na diecie wegańskiej.

Algi (nazywane także glonami) są roślinami zarodnikowymi o zróżnicowanej strukturze. Niektóre z nich są jednokomórkowymi organizmami, a inne tworzą całe kolonie, osiągając przy tym pokaźne rozmiary. Na całym świecie występuje około 20 tysięcy gatunków, zarówno w słodkich jak i słonych wodach. W lecznictwie i przemyśle kosmetycznym najczęściej wykorzystywane algi to: brunatnice (Phaeophyta), krasnorosty (Rhodophyta) i zielenice (Chlorophyta).

Zastosowanie alg dawniej i dziś

Badania nad właściwościami alg rozpoczęły się w 1890 roku, gdy duński mikrobiolog Martinus Beijerinck postanowił przyjrzeć się bliżej chlorelli (glon z gromady zielenic). W 1931 roku Otto Warburg zdobył nagrodę Nobla za badania nad zjawiskiem fotosyntezy u chlorelli. Warto jednak zaznaczyć, że właściwości glonów były znane już setki lat temu, szczególnie mieszkańcom Dalekiego Wschodu. Stosowane były w lecznictwie różnorodnych schorzeń, na przykład w zapaleniu oskrzeli, chorób tarczycy, a także otyłości.

Aktualnie algi zdobyły ogromną popularność dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom i zyskały miano superfoods. W sklepach ze zdrową żywnością i w aptekach można znaleźć produkty zawierające poszczególne z glonów oraz ich dowolne mieszanki. Dzięki glonom z łatwością można wzbogacić codzienną dietę w ważne witaminy (np.  A, D, E, K) oraz minerały (na przykład, cynk i żelazo). Są też dobrym uzupełnieniem wegańskiej i wegetariańskiej diety – zawierają niezbędne do prawidłowego funkcjonowania aminokwasy oraz witaminy z grupy B.

Rodzaje alg

Na świecie występuje aż 20 tysięcy różnych gatunków alg, ale tylko część z nich została w pełni przebadana pod kątem zawartości składników odżywczych i wpływu na ludzkie zdrowie. Do najbardziej znanych glonów zaliczamy przede wszystkim chlorellę i spirulinę.

Chlorella

To jednokomórkowa alga, która występuje przede wszystkim w słodkich wodach Japonii i Tajwanu. Bardzo szybko zdobyła miano superżywności (z ang. superfood), którym określa się naturalną, nieprzetworzoną oraz bogatą w dobroczynne składniki odżywcze żywność.

Jakie składniki odżywcze znajdują się w chlorelli

• aminokwasy: alanina, arginina, glutamina, glicyna, izoleucyna, histydyna, leucyna, lizyna, ornityna, seryna, tyrozyna, treonina, walina, prolina, fenyloalanina, metionina;
• polisacharydy: skrobia, glukoza;
• barwniki: chlorofil, luteina, zeaksantyna, alfa-karoten, beta-karoten;
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe: kwas stearynowy, kwas linolowy, kwas alfa-linolenowy, kwas oleinowy oraz kwas palmitynowy;
• witaminy: A, E, B oraz C;
• minerały: jod, żelazo, cynk, miedź, magnez, wapń.

Czy wiesz, że…

Już 3 łyżki sproszkowanej chlorelli dostarczają do organizmu następujące składniki odżywcze:

• białko – 16 gram;
• witamina  A – 287% zalecanego dziennego spożycia;
• witamina B2 – 71% zalecanego dziennego spożycia;
• witamina B3 –  33% zalecanego dziennego spożycia;
• żelazo – 202% zalecanego dziennego spożycia;
• magnez –  22% zalecanego dziennego spożycia;
• cynk – 133% zalecanego dziennego spożycia.

Spirulina

Spirulina to kolejna z alg, która cieszy się ogromną popularnością ze względu na swoje cenne właściwości. Zielono-niebieska roślina z gromady sinic bardzo szybko zdobyła uznanie wśród miłośników zdrowej żywności i razem z chlorellą dołączyła do listy produktów określanych jako superfoods. Spirulina najczęściej pozyskiwana jest z krajów takich jak: Chiny,, Indie, Tajlandia, Bangladesz, Tajwan, Pakistan, Grecja, Chile oraz USA.

Jakie składniki odżywcze znajdują się w spirulinie?

• aminokwasy: izoleucyna, lizyna, leucyna, metionina, fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina, arganina, kwas asparaginowy, seryna, tyrozyna;
• barwniki: fitocyjanina, karoteny, ksantofil;
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe: kwas gamma linolenowy;
• witaminy: A, D, E, K, B i C;
• minerały: żelazo, cynk, mangan, selen, miedź.

Czy wiesz, że…

Już 3 łyżki sproszkowanej spiruliny dostarczają do organizmu 18 gram pełnowartościowego białka?

Nori

Nori to glony z gromady krasnorostów, które swoją popularność zdobyły szczególnie w Japonii. Japończycy z suszonych glonów przygotowywali specjalną pastę. Aktualnie glony Nori są najczęściej stosowane do sushi oraz jako dodatek do zup.

Jakie składniki odżywcze znajdują się w Nori?

• aminokwasy: alanina, kwas glutaminowy, glicyna;
• barwniki: fikoerytryna, fikocyjanina, beta-karoten;
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe: kwas eikozapentaenowy;
• witaminy: B1,B2, B3, A, C, E, K;
• minerały: żelazo, cynk, mangan, miedź.

Czy wiesz, że…

Glony Nori są produktem niskokalorycznym – porcja wielkości 100 gram to zaledwie 35 kcal.

Korzyści ze spożywania alg

Dzięki algom można w łatwy sposób wzbogacić codzienną dietę w ważne składniki. Kto może najwięcej skorzystać na stosowaniu glonów?

Osoby chcące oczyścić organizm z toksyn

Chlorella zawiera duże ilości chlorofilu, który jest znanym przeciwutleniaczem. Wspomaga organizm w walce z wolnymi rodnikami, czyli związkami chemicznymi, które niekorzystnie wpływają na zdrowe komórki w ciele. Chlorella pobudza także pracę układu trawiennego, dzięki czemu jest pomocna w zwalczaniu zaparć. Przeciwutleniaczem są także barwniki zawarte w pozostałych glonach, na przykład fitocyjanina w spirulinie.

Weganie i wegetarianie

Chlorella jest dobrym źródłem pełnowartościowego białka, dlatego zalecana jest szczególnie osobom na diecie wegetariańskiej i wegańskiej. Jest bogata także w witaminy z grupy B, na których niedobór szczególnie narażeni są weganie.

Osoby aktywne fizycznie

Chlorella i spirulina to rośliny bogate w białko, dlatego są dobrym składnikiem posiłku po treningu. Można dodać ją do ulubionego koktajlu lub smoothie.

Preparaty z algami – zanim kupisz, przeczytaj

Proszek, tabletki czy płatki – jaką formę alg wybrać?

W sklepach dostępne są liczne produkty z algami. Możesz kupić gotowe mieszanki albo poszczególne algi osobno, na przykład spirulinę lub chlorellę. Produkty różnią się także formą – na sklepowych półkach dostępne są sproszkowane algi, a także w postaci tabletek czy nawet płatków. Czym zatem kierować się przy wyborze?

Przede wszystkim warto kierować się swoją wygodą. Jeśli chcesz wzbogacić swoje posiłki i napoje o algi, wybierz je w sproszkowanej formie. Proszek z chlorelli czy spiruliny z łatwością dodasz do owsianki czy ulubionego koktajlu. Jeśli zależy ci jedynie na dostarczenie do organizmu odpowiednich witamin i minerałów, wybierz tabletki. W ofercie wielu sklepów znajdziesz także płatki z suszonych alg morskich, na przykład z nori. Są ciekawym dodatkiem do różnych dań na ciepło, na przykład zup, sosów do makaronu i ryżu, a nawet placków.

Pamiętaj też, aby dokładnie czytać instrukcję umieszczoną na opakowaniu danego produktu z algami. To ważne, ponieważ część produktów jest już gotowa do spożycia, a część wymaga dodatkowej obróbki termicznej, na przykład płatki z alg morskich Nori.

Wybieraj produkty z algami ze sprawdzonych źródeł

Algi bez wątpienia są produktem zdrowym i wartym wprowadzenia do codziennej diety. Warto jednak upewnić się,  że zakupione algi pochodzą ze sprawdzonego źródła i posiadają odpowiednie certyfikaty. Jest to ważne, ponieważ algi pozyskiwane z zanieczyszczonych wód nie tylko są uboższe w witaminy i minerały, ale także mogą zawierać szkodliwe substancje. Dobrym rozwiązaniem jest zakup produktów z oznaczaniem “certyfikat rolnictwa lub przetwórstwa produktów ekologicznych”. Certyfikat gwarantuje, że:

• produkt jest naturalny w co najmniej 95 %;
• jest wolny od GMO;
• nie zawiera sztucznych polepszaczy;
• do uprawy roślin nie stosowano szkodliwych chemikaliów;
• producent prowadzi działania mające na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu produkcji na środowisko.

Witamina D z alg morskich – wegański odpowiednik cholekalcyferolu

Algi są świetnym źródłem wielu cennych składników odżywczych, w tym witamin z grupy rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E oraz K). Co więcej, naukowcom udało się pozyskać z alg morskich wegański odpowiednik cholekalcyferolu (witaminy D). Weganie suplementujący witaminę D dotychczas korzystali jedynie z preparatów z ergokalcyferolem, czyli witaminą D pochodzenia roślinnego. Ergokalcyferol pozyskiwany jest z pieczarek uprawianych w świetle UV.

Ergokalcyferol czy cholekalcyferol – która forma witaminy D jest najskuteczniejsza?

Badania pokazują, że cholekalcyferol jest skuteczniejszy od ergokalcyferolu. Obie formy witaminy D zostały sprawdzone pod kątem przyswajalności i zdolności do podwyższania jej stężenia we krwi. Wyniki wykazały, że stosując taką samą ilość ergokalcyferolu i cholekalcyferolu, lepsze rezultaty uzyskamy stosując witaminę D pochodzenia odzwierzęcego. Zaobserwowano, że cholekalcyferol podniósł stężenie witaminy D we krwi aż o 87% więcej niż ergokalcyferol. Na niekorzyść suplementów z witaminą D pozyskiwaną z pieczarek działa także fakt, że są mniej trwałe i szybciej tracą swoje cenne właściwości wraz z upływem czasu.

Jeszcze do niedawna na rynku dostępne były tylko suplementy diety z cholekalcyferolem pochodzenia zwierzęcego. Pozyskuje się go z lanoliny, czyli owczego wosku, który powstaje w trakcie obróbki wełny. Dla większości wegan jest to nie do zaakceptowania, dlatego rezygnowali z preparatów witaminowych z cholekalcyferolem na rzecz ergokalcyferolu. Oznaczało to jednak mniejszą skuteczność suplementacji witaminy D. Aktualnie na polskim rynku pojawiły się preparaty z wegańskim odpowiednikiem cholekalcyferolu, także od polskich producentów. Jest to bardzo dobra alternatywa dla osób na diecie wegańskiej.

Bibliografia

1. Hughes L.J., Black L.J., Sherriff J.L., Vitamin D Content of Australian Native Food Plants and Australian-Grown Edible Seaweed, Nutrients 2018, 10 (7).
2. Göring H., Vitamin D in Nature: A Product of Synthesis and/or Degradation of Cell Membrane Components, Biochemistry 2018, 83: 1350–1357.
3. Zdrojewicz Z., Bieżyński B., Krajewski P.,Czy warto jeść algi?, Medycyna Rodzinna 2018, 1a: s. 72-79.
4. Czerpak R.,Jabłońska-Trypuć A.,Pietryczuk A., Znaczenie terapeutyczne, kosmetyczne i dietetyczne niektórych glonów, Postępy Fitoterapii 2009, 3: s. 168-174.